In gesprek over onzekerheid: mindset in dansimprovisatie
Foto: Mohamed Rabea | Danser: Ilja Geelen
WERKPLEZIER & DIDACTIEK | Dansdocent Alina Jacobs krijgt vaak te maken met (volwassen) leerlingen die onzeker worden van dansimprovisatie. In haar vorige artikel deelde ze hoe de lesmethode Lex Padilla Dance Concept® haar helpt om deze leerlingen te begeleiden. In dit artikel deelt Alina haar eigen inzichten en tips vanuit haar praktijkervaring. Ze vertelt welke gesprekken integraal onderdeel uitmaken van haar lessen en deelt interventies die je kunt toepassen wanneer je leerlingen tijdens het improviseren vastlopen en piekeren.
Onzekerheid benoemen als startpunt
Toen ik begon met lesgeven in danstechniek en improvisatie in Nederland werd ik verrast door hoe onzeker mijn volwassen leerlingen zich voelden tijdens het improviseren. Zelf heb ik van jongs af aan les gehad volgens de methode Lex Padilla Dance Concept® (LPDC) waarin improvisatie juist centraal staat - als doel op zich én als middel om dansvaardigheden te leren. In mijn vorige artikel deelde ik hoe deze methode kan helpen om leerlingen met meer zelfvertrouwen te laten improviseren, terwijl ze tegelijkertijd werken aan creativiteit, danstechniek en lichaamsbewustzijn.
Net zoals bij elke andere methode geldt dat de docent hier een eigen kleur aan geeft. Daarom deel ik nu graag wat meer over hoe ik persoonlijk de methode toepas, en welke tools en gewoontes ik heb ontwikkeld voor het begeleiden van beginnende leerlingen in het ontwikkelen van hun zelfvertrouwen. Daarin zijn drie onderdelen voor mij belangrijk, die ik in dit artikel zal uitwerken:
Voorbereiding van de mindset: Bij nieuwe leerlingen deel ik altijd bepaalde kennis over psychologie, waarvan ik heb gezien dat die leerlingen op hun gemak stelt en hen helpt om hun eigen proces te begrijpen.
Feedback: De manier waarop ik mijn feedback opbouw en doseer speelt een grote rol in het zelfvertrouwen van de leerling. Mijn manier van feedback geven is voor een deel afgeleid uit LPDC, maar ik heb hierin mijn eigen gewoontes en tussenstapjes ontwikkeld.
Interventies: Ik heb inmiddels een verzameling aan interventies om in te zetten wanneer leerlingen vastlopen. Hiervan deel ik verderop een paar concrete voorbeelden die je kunt overnemen in je les.
1 | Voorbereiding van de mindset
Er stromen regelmatig nieuwe leerlingen in in mijn bestaande groep. Omdat ik veel vanuit improvisatie werk, is er in de groep ruimte voor nieuwe leerlingen met minder dansachtergrond. Iedereen kan uitgedaagd (blijven) worden op hun eigen niveau. Door die regelmatige instroom heb ik inmiddels een goed beeld van welke informatie voor nieuwe leerlingen behulpzaam is om van begin af aan mee te nemen - zonder hen te overweldigen. Daarbij maak ik bewust gebruik van de rest van de groep die op deze manier hun eigen kennis opfrissen, worden aangemoedigd om terug te blikken op hun eigen vooruitgang, en de nieuwe leerling warm verwelkomen door hun eigen kwetsbare herinneringen te delen.
Je bent niet de enige
Heb ik een nieuwe leerling, dan ga ik aan het begin van de les in gesprek met de hele groep. Ik deel met ze dat er een hoge waarschijnlijkheid bestaat dat ze tijdens mijn les in hun hoofd vast komen zitten, dat ze met oordelen over zichzelf en hun dansinterpretaties komen te worstelen. Door dit met de hele groep te doen geef ik de boodschap mee: je bent niet de enige die onzeker is. Graag laat ik dan ook oud-leerlingen hun ervaring met de nieuwe leerlingen delen. Die normalisering haalt veel spanning van het individu en maakt dat leerlingen het later in de les makkelijker durven aan te geven als ze vastlopen. Zo vertelde een ervaren leerling onlangs tegen een nieuwe leerling:
“In het begin ging ik regelmatig lachen tijdens improvisatie en bleef ik me vooral in bewegingen uitdrukken die ik al kende. Ik realiseerde eerst niet dat ik hiermee compenseerde dat ik me onzeker voelde. Met de hulp van Alina ging ik mezelf steeds meer serieus nemen in het ontdekken van mijn eigen bewegingen waardoor het lachen als compensatie minder werd en ik meer in mijn dansbeleving terechtkwam. Het was geen makkelijk proces maar ik ben heel blij dat ik dit heb geleerd en nu met meer diepte en veelzijdigheid mezelf in de dans kan ontdekken.”
Schaamte en zelfkritiek groeien in stilzwijgen. Door onzekerheid te verwoorden, verplaats je het van een individueel probleem naar een gedeeld leer-fenomeen. Dat is de mentale ruimte waarin nieuwsgierigheid kan ontstaan.
…
Log in om verder te lezen!
WERKPLEZIER & DIDACTIEK
Over één ding zijn dansdocenten het allemaal eens: wat een uitdagend en veelzijdig beroep hebben wij! Door middel van dans kunnen wij leerlingen begeleiden in hun algemene leerproces. Aan de hand van verschillende didactische werkwijzen leren we ze elke keer dat stapje meer. En dat geeft ons voldoening. Als dansdocent sta je er echter ook vaak alleen voor. Het is vaak creatief zoeken naar oplossingen voor de problemen waar je tegenaan loopt. Hoe bereid je je schooljaar voor? Hoe ga je te werk binnen verschillende contexten? Hoe gaan we de eindvoorstelling vormgeven? Maar vooral… Hoe behoud ik plezier in mijn beroep? Dat alles lees je in de rubriek ‘Werkplezier & Didactiek’!
Alina Jacobs
Alina Jacobs is danspedagoog, gespecialiseerd in het Lex Padilla Dance Concept, en werkzaam als gecertificeerde Gyrotonic- en Gyrokinesis trainer in Nederland. Na haar vooropleiding danspedagogiek en choreografie aan de Günther-Schule in Meerbusch (Duitsland) studeerde zij Docent Dans aan Codarts. Buiten de academie volgde zij een privétraject in het LPDC onder begeleiding van mentor Graziela Padilla en trainde zij bij Robert Hlatky in de Gyrotonic- en Gyrokinesis-methodes.
Sinds haar afstuderen geeft zij internationaal les in danstechniek, improvisatie en compositie, zowel aan dansacademies als in het amateurveld. Daarnaast initieert zij projecten die jonge danskunstenaars ondersteunen bij het ontwikkelen van hun artistieke werk. Ook richtte zij haar eigen praktijk op, waar de Gyrotonic- en Gyrokinesis-methodes de kern vormen van haar begeleiding van dansers.