Winter wonderland: 5x3 lockdownproof opdrachten voor (online) danslessen

Deze foto komt van Unsplash.

Deze foto komt van Unsplash.

MUZIEK & LESMATERIAAL | De wereld om ons heen veranderde begin februari in een winter wonderland. Rimke Saan kreeg van dit prachtige plaatje direct inspiratie voor dansopdrachten met als thema winter. De opdrachten uit dit artikel prikkelen de fantasie van de kinderen die waarschijnlijk allemaal in de sneeuw gespeeld hebben. Vanwege de lockdown zijn de opdrachten dit keer zowel toegespitst op Zoom-lessen als op basisschool lessen én geschikt als losse opdrachten. Zo kan iedereen er weer even tegenaan!

Winter wonderland

Op het moment dat ik dit schrijf is de wereld bedekt onder een witte deken van sneeuw. Het lijkt wel of iedereen buiten is. Dik ingepakt met mutsen en skibroeken. Kinderen staan in de rij om van heuveltjes af te sleeën en ploffen in de sneeuw om sneeuwengelen te maken. Van dit prachtige plaatje krijg ik direct inspiratie! Winterpret is iets wat wij allemaal delen en wat kinderen daardoor meteen aanspreekt. 

Ik werk in mijn danslessen graag met de verbeelding van kinderen. Ik probeer de leerlingen met boeken en afbeeldingen mee te nemen in een andere wereld. Het fijne van het thema ‘winter’ is dat ze het allemaal al kennen. Ze hebben waarschijnlijk deze week zelf al door de sneeuw gerold en over het ijs gegleden. Een les over de winter is dus, ook via Zoom, makkelijk over te brengen. 

De opdrachten uit deze les focussen zich vooral op het gebruik van de fantasie van kinderen. Het omzetten van hun verbeelding in beweging. Dat maakt het makkelijker om leerlingen aan het dansen te krijgen, ook als je niet fysiek bij ze bent. Zoals in een Zoom-les.Daarnaast zijn deze opdrachten ook voornamelijk bedoeld om even alle ellende te vergeten en heerlijk op te gaan in de dansles. Plezier is iets wat we in deze tijden allemaal kunnen gebruiken!

Klein detail… de dansscholen zijn nog steeds niet open. Kant en klare danslessen voor in de studio zijn daarom nu niet voor iedereen zinvol om te lezen. Ik heb gezocht naar oefeningen en opdrachten waar iedereen nu iets aan kan hebben. Of je nu online lessen geeft via Zoom, danslessen in het basisonderwijs of werkt met opdrachtjes via video, er zit zeker weten iets leuks bij.

1 | Sneeuwpoppen

Als het heeft gesneeuwd, rennen de meeste kinderen naar buiten om een sneeuwpop te maken. Buiten verschijnen op de gekste plekken sneeuwpoppen in allerlei vormen en maten. Daar gaan we iets mee doen!

Zoom
De leerlingen mogen rollen door hun huiskamer. Net zoals ze het lichaam van een sneeuwpop zouden maken met de sneeuw. Ze rollen over hun rug, buik of koprollen over de bank. Als de docent de muziek uitzet, maken de leerlingen een houding van een sneeuwpop. Optioneel kan de docent benoemen wat voor soort sneeuwpop ze moeten maken met hun lichaam. Groot, klein, stoer, half gesmolten, gek, enzovoorts. 

Benoem af en toe een leerling met een hele interessante houding. Laat de rest van de leerlingen die sneeuwpop namaken. Wissel steeds sneller af tussen het rollen en het maken van een sneeuwpop standbeeld. Maak er een spelletje van. De laatste in een mooie sneeuwpop houding is af. 

Opdracht
Verzin thuis een hele mooie sneeuwpop houding. Trek eventueel witte kleren aan en zet een hoed op je hoofd. Ga vervolgens naar buiten en zoek een mooie, gekke of onverwachte locatie uit. Ga daar staan en laat een foto maken van jou als sneeuwpop. Deel de foto vervolgens met je groepsgenootjes. 

Basisschool 
Met een basisschoolgroep kan je de opdracht van de Zoom-les uitvoeren. Daarnaast kun je werken in tweetallen. Een van de leerlingen is de sneeuwpop en de andere leerlingen kan de sneeuwpop besturen. Die leerling gebruikt de handen om de sneeuwpop tot beweging aan te zetten. Het draaien van de handen staat voor rollen over de grond. Gaan de handen omhoog? Dan komt de sneeuwpop omhoog in een mooie houding. Handen omlaag? De sneeuwpop smelt weer over de grond. Dit kan je in tweetallen laten doen, maar een leerling (of de docent) kan natuurlijk ook een hele groep besturen. 

2 | Schaatsen

Bij winter hoort natuurlijk schaatsen. Of dit nu op natuurijs is of op de schaatsbaan. Schaatsen is een mooie metafoor voor dansactie glijden. En schaatsen kan natuurlijk met je hele lichaam!

Zoom
De leerlingen gaan op zoek naar een glad object in hun huis. Dat kan een kledingstuk zijn, maar bijvoorbeeld ook een bank of stoel. Ze mogen glijden met hun handen over het object. Het lijkt wel alsof er kleine schaatsen aan je handen zitten. Hoe voelt dit aan? Laat ze ook eens de figuurlijke schaatsen aan andere lichaamsdelen binden en hiermee langs een object glijden. 

Als dit goed gaat kun je de helft van de groep even voor de camera laten kijken naar de rest van de groep. Wie viel op? Heb je manieren van glijden gezien die jij nog niet kende?

Opdracht
Ga op zoek naar het gladste plekje in huis. Trek zachte en kleren/sokken aan. Verzin allerlei manieren om te glijden over het ‘ijs’. Met je voeten aan de grond. Over je rug of buik. Met je billen? Misschien kun je wel heel veel rondjes draaien of een heel stuk glijden als je een aanloopje neemt. Als je hebt geoefend, kies je je allertofste dansbeweging uit. Eentje die niet zo gauw zou lukken zonder het ijs. Maak daar een kort filmpje van en deel dat met de groep. 

Basisschool 
Laat leerlingen om de beurt van de ene kant van de zaal naar de andere kant van de zaal schaatsen.
Begin met de opdracht dat hun voeten niet van de vloer mogen komen. Ze maken grote bewegingen met hun benen en zakken goed door hun knieën. Voeg steeds meer elementen toe. Leg een matje of pion neer op een plek naar keuze in de zaal. Op die plek maken de leerlingen een draai (of 3) op het ijs. Voeg daarna een matje of pion toe waar de leerlingen een sprong moeten maken. Ga hiermee door met kleine opdrachten naar keuze. 

3 | Sneeuwballen

Als er íets is dat past bij de winter, dan is het natuurlijk een sneeuwballengevecht. Wij gebruiken een prop watten in plaats van sneeuwballen. Het is handig van te voren naar ouders te communiceren om dit klaar te leggen of aan te schaffen. Een propje WC papier is een goed alternatief als iemand toch geen watten heeft. Deze opdracht is voor elke situatie geschikt, op een net wat andere manier:

Zoom
Je maakt een grote prop van wattenbollen. Deze prop gooi je in de lucht. Als de prop in de lucht is mag je bewegen. Maak super snelle bewegingen, want raakt de prop de grond dan sta je 3 tellen stil. Herhaal dit steeds opnieuw. Je kan natuurlijk ook vragen of een ouder of andere leerlingen de prop gooit.

Opdracht
De opdracht is zoals hierboven geschreven. Je kunt nu ook iemand in huis vragen om de sneeuwbal steeds te gooien. Of misschien afwisselen. Voorbeeld: Je zus/broer gooit de sneeuwbal en jij beweegt. Daarna gooi jij de sneeuwbal voor je zus/broer. Enzovoorts.

Basisschool
De opdracht blijft hetzelfde. Het is leuk om challenge te verzinnen om van punt 1 naar punt 2 te bewegen. Bijvoorbeeld naar de overkant van de zaal. Je kan er zelfs een soort annemaria koekoek spel van maken. De ‘annamaria koekoek’ staat omgedraaid en gooit de sneeuwbal in de lucht. De rest van de groep staat aan de andere kant van de zaal. Zij mogen bewegen zolang de sneeuwbal in de lucht is. Als de sneeuwbal de grond raakt staan zij stil en mag de omgedraaide leerling kijken. Wie er nog beweegt is af. 

4 | Sneeuwdeken

Als de wereld is bedekt in sneeuw, lijkt het net alsof er een zacht laagje over alles heen ligt. Je kan je zelf erin laten vallen, er doorheen rollen of er tekeningen in maken. 

Zoom
We gaan patronen maken in de dikke laag sneeuw. Laat de door je camera een tekening zien van simpele vorm. Denk aan een cirkel, stippellijn, hartje, slinger of zigzag. De leerlingen stampen met hun voeten door hun kamer en maken daarbij de vorm die ze zien na. Als dit goed gaat kunnen ze de vorm misschien ook wel namaken met hun buik of rug door de sneeuw. Of met hun neus of billen. Het is leuk als leerlingen zelf allemaal een vorm mogen tegen die de rest vervolgens na gaat maken. Op die manier betrek je meteen iedereen bij je les. 

Opdracht
Ga naar jouw bed of misschien wel dat van je ouders. Stel je voor dat die zachte dekens gemaakt zijn van sneeuw. Hoe zou je dan dansen? Misschien maak je een engel of laat je jezelf achterover vallen. Maak je een koprol? Of bedek je jezelf zoveel mogelijk in de sneeuw? Zet een muziekje aan en gaan!

Basisschool 
Neem een groot wit laken mee en leg die over de groep (of een paar) kinderen heen. Jullie zijn helemaal bedekt onder een dikke laag sneeuw. Daar gaan jullie heel rustig onderuit proberen te komen. Eerst een hand of een voet. Dan steeds iets meer komen jullie omhoog en dansen jullie je uiteindelijk vrij van de sneeuw. Kun je nog iets doen met de deken als jullie er allemaal onderuit zijn. Misschien kun je hem opvouwen? Of verplaatsen? Of in de lucht gooien?

5 | Handschoenen, sjaal en muts. 

In de winter kan je natuurlijk niet naar buiten zonder handschoenen, sjaal en/of muts. Brrr! Kun je daar eigenlijk ook mee dansen? 

Zoom
De docent houdt een grote sjaal tussen haar handen. De stelt het lichaam van de leerlingen voor. Als de sjaal buigt, buigen de leerlingen net als de sjaal. De leerlingen kijken goed en buigen, schudden, vloeien en zwieren net als de sjaal van de juf. Misschien heeft een van de leerlingen ook wel een sjaal thuis. Nu kan deze leerlingen de sjaal bewegen en kijkt de rest van de groep naar die leerling. 

Als alle leerlingen thuis een sjaal hebben, kunnen ze ook met de sjaal door de kamer dansen. Ze kunnen de sjaal omdoen, over de grond slepen en door de lucht laten zwieren. Wel goed opletten voor alle meubels!

Opdracht
Voor deze opdracht heb je hulp van een ouder of grote broer/zus nodig. Pak je grootste muts (of die van je ouders) en trek deze over je hoofd. Als het goed is kan je nu bijna niets meer zien. Zorg ervoor dat iemand jou goed in de gaten houdt. Jij mag gaan dansen door de huiskamer. Buiten kan natuurlijk ook. Helemaal blind. Zegt jouw helper ‘BEVRIES’ dan sta je helemaal stil. Als je er klaar mee bent dan stop je. Weet je precies waar in de kamer je nu staat? Zet je muts maar af. Had je het goed?

Basisschool 
Laat de helft van de leerlingen hun handschoenen pakken. Verdeel de leerlingen in tweetallen. Beide leerlingen in het tweetal trekken één handschoen aan. Deze handschoen plakt als een magneet aan de handschoen van de ander. Met de handen op elkaar geplakt moeten de leerlingen nu door de zaal dansen. Geef leerlingen uitdagende opdrachten. Laat ze bijvoorbeeld draaien, rollen en springen. Hun handen mogen nooit los laten! Als dit goed gaat kun je dit ook met vier leerlingen proberen of met twee handen vast tegelijkertijd. 

Muziek in winterse sferen

Als muziek kun je liedjes gebruiken uit dit geweldige album (Winter Childrens Music) dat ik op Spotify vond. Mijn favoriete nummers zijn Warm Fuzzy Orangy Red, Goofy Waltz en Jumping Jacks. Daarnaast is Frozen muziek ook altijd een hit bij kinderen. Op dit album vind je allerlei instrumentale nummers van de films. Bij het horen van deze muziekjes ben je direct in winterse sferen. 

Ik hoop dat er met deze oefening voor iedereen wat bruikbaars bij zit. Ik ben heel benieuwd of jullie de oefeningen hebben uitgeprobeerd of misschien hebben aangepast naar je eigen lessen. Deel het met ons, zodat we ook elkaar kunnen blijven inspireren!


MUZIEK & LESMATERIAAL - KINDEREN

Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les is een hels karwij. Wie kent er nog een leuk liedje over de winter? Of over vlinders? Leeuwen? Bijen? En welke oefening doen we daar bij? Help! Onze redacteur Muziek & Lesmateriaal schrijft artikelen met oefeningen en lesplannen voor danslessen voor kinderen. Deze worden vergezeld van muzieksuggesties, zodat jullie nooit meer lang hoeven te zoeken naar een geschikt muzieknummer!

Rimke Groot.png

Rimke Saan

Rimke Saan is redacteur Muziek & Lesmateriaal voor kinderen. In 2019 studeerde ze af aan de opleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Rimke geeft all-round lessen op verschillende dansscholen aan verschillende doelgroepen. Verder werkt ze als dansdocent op de middelbare school en doet zij vaak projecten in het basisonderwijs. Voor Dansdocent.nu schrijft ze inspirerende lesplannen voor kinderen, met didactische tips en muzieksuggesties! Hiervoor was Rimke redacteur Young Dance Professional 2019/2020 en schreef ze persoonlijke verhalen over de perikelen van een leven als beginnend dansdocent.