Tijdens de kerstvoorstelling van *New Memories* mochten de ouderen op Sjoerd en Thessa (in rendierpakken) schieten met nerf guns: “Gewoon omdat dat ontzettend leuk is, en omdat we allemaal wel weer eens kind willen zijn. En mooi dat ze dat vinden, eng gewoon.” Volg ze op Instagram voor meer inspiratie! Fotograaf: Cheeseworks.

BIJSCHOLING & OMSCHOLING | De bevolking van Nederland en België is aan het vergrijzen. Er is dus steeds meer behoefte aan dansdocenten en makers die met ouderen aan de slag willen gaan. Senioren beleven immers ook plezier aan het dansen. Ze willen nieuwe dingen leren, hun artistieke en technische vermogens vergroten en de resultaten daarvan tonen aan anderen. Wil jij ook danslessen geven aan ouderen? Of doe je dat al? Lees dan dit artikel voor bijscholing en inspiratie!

Deze dansdocenten gingen je voor…

Mike Veerman

Ik geef dansles vanuit Stichting ReDiscoverMe. Ik vind het leuk om iets aan te kunnen bieden waar ouderen en mensen met een chronische ziekte uit de mentaliteit van het ‘niet kunnen’ gaan, zodat ze weer even kunnen genieten van sociale interactie, beweging en plezier beleving. Ik vind het prachtig om te zien dat zelfs in deze levensfase een ontwikkelingslijn te zien is waar de ouderen zelf ook ‘empowerment’ uit halen. Voordat ik me omschoolde, had ik vooral de aandacht op wat je niet kan doen met de doelgroep. Na mijn omscholing is het in mijn lesgeven een kernwaarde geworden om te denken in mogelijkheden.

ReDiscoverMe

Sjoerd Wijn &Thessa Koops

Sinds 2020 werk ik samen met Thessa Koops aan een dansvoorstelling voor ouderen in zorginstellingen. De dansvoorstelling heet New Memories omdat we samen nieuwe herinneringen willen maken. We halen oude herinneringen op door verschillende dansstijlen te gebruiken die zij misschien nog kennen uit hun jeugd. We dansen de twist, charleston, rock & roll, jive, modern, jazz, ballet, tap, en pantomime en passen onze kleding aan op het tijdsbeeld. Het is enorm zingevend werk! We krijgen ook veel positieve feedback. In 2022 breiden we ons aanbod uit met workshops en digitale danslessen.

New Memories

Te oud om te dansen? Natuurlijk niet!

Als ik aan mijn moeder van 73 jaar vraag of ze het leuk zou vinden om ook eens op dansles te gaan (of yoga of pilates), dan zegt ze steevast: “Ah joh, nee, daar ben ik toch te oud voor.” Terwijl ze wel ieder jaar een cursus beeldhouwen, schilderen, of mozaïeken volgt - om wat voorbeelden te noemen. Ik zie hoe leergierig ze nog is en geïnteresseerd in andere mensen en de wereld om haar heen. Ik denk dat het misschien haar manier is om te zeggen dat ze dansen toch een beetje spannend vindt. De oma (83 jaar) van mijn man baalt er daarentegen enorm van dat sinds het begin van de coronacrisis de wekelijkse lessen linedancing zelden doorgaan. En er zijn vele voorbeelden van ouderen die dol zijn op dansen - en niet van plan zijn te stoppen!

Those looking to live a calm and fulfilling life could certainly take a page from Tao Porchon-Lynch’s book. The 99-year-old currently still regularly teaches classes in New York as the world’s former ‘oldest yoga teacher’, not letting age or time slow her down. She is now the ‘oldest competitive ballroom dancer’.

103-year-old Eileen Kramer is Australia's oldest dancer and choreographer, if not the world's - and she has absolutely no plans to stop dancing, having cast herself as a 17-year-old princess in her latest production.

“The oldest performing ballerina is Grete Brunvoll (Norway) (b. 27 July 1930). She began dancing at the age of 6 and her first professional performance was at the Nathionalteater in 1945, when she was 15 years old. She is now (in 2010) almost 80 years old and still trains everyday and does regular public performances.”

— Guinness World Records

Waar denk jij aan bij het woord ‘ouderen’? Aan hun levenswijsheid? Of aan het achteruitgaan van hun gezondheid en fysieke mogelijkheden? In de recente publicatie Daag mij maar uit van het lectoraat Kunsteducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten geven onderzoekers Van Berkel en Heijnen (2020) ons een prachtige samenvatting van de huidige opvattingen en feiten omtrent dans voor ouderen.

Daarin staat onder andere dat dans in westerse culturen intuïtief wordt verbonden aan jonge, gezonde lichamen en ouder worden aan verlies en terugval. In theaterdans, met name bij ballet, komt het oudere of fysiek beperkte lichaam slechts sporadisch in beeld en professionele dansers switchen vaak ergens tussen hun 35e en 40e levensjaar naar een rol als docent of choreograaf, of stoppen zelfs helemaal met dansen. De moderne en postmoderne dans geeft al meer ruimte aan dansers van verschillende leeftijden.

Het ‘verval-narratief’ is volgens de onderzoekers van bovenstaande publicatie diep in de westerse samenleving geëtst, maar in andere culturen ligt dat blijkbaar vaak anders. Zo vermelden ze dat in Japan ouderdom geldt als een rijpingsproces en de oudere wordt beschouwd als de sen-nin (‘wijs door ervaring’). In de Japanse butoh is de beleving van het ouder wordende lichaam dan ook onderdeel van de dansvorm zelf. Ouderdom, de periode na het werkzame leven en het opvoeden van de kinderen, wordt in Japan zelfs aangeduid als een ‘nieuwe lente’ of ‘wedergeboorte’.

In de amateurdans wordt het oudere lichaam meer geaccepteerd, omdat het hier meer draait om de beleving van de danser zelf dan om de presentatie aan anderen. Al zijn er in Nederland steeds meer initiatieven die met ouderen naar dansvoorstellingen toe werken, zoals je hieronder in dit artikel kunt zien en lezen. Maar dat het aanbod voor ouderen groeit, wil niet zeggen dat ouderen met interesse in dans overal terecht kunnen! Het aantal ouderen groeit namelijk mee, want er is sprake van een sterke ‘vergrijzing’. In de twintigste eeuw nam het aandeel 65-plussers in de totale bevolking van Nederland toe van 6% naar 19,5% (RIVM, z.d.). Daarnaast is sprake van 'dubbele vergrijzing': binnen de groep 65-plussers neemt het deel 80-plussers toe. In België is 20% van de bevolking ouder dan 65 jaar en dit zal oplopen tot 23% in 2027 (Statistiek Vlaanderen, z.d.).

Er is dus een grote behoefte aan dansdocenten en makers die met ouderen aan de slag willen gaan. Daarom hebben we hieronder op een rijtje gezet welke cursussen je kunt doen en welke boeken en verslagen je kunt lezen om jezelf bij te scholen in het lesgeven aan ouderen. Ook delen we filmpjes van praktijkvoorbeelden ter inspiratie!

…

Benieuwd naar onze bijscholingstips? Log dan in om verder te lezen!

BIJSCHOLING & OMSCHOLING

We vroegen op Facebook waar dansdocenten meer informatie over willen hebben. Het antwoord was unaniem: bijscholing! Daarom lees je voortaan op Dansdocent.nu in de rubriek ‘Bijscholing & Omscholing’ over een aanvullend of alternatief beroep. Zoals pilatesdocent, yogadocent, fysiotherapeut, danstherapeut, oefentherapeut, fotograaf, etc. Wij vertellen je wie jou zijn voorgegaan, waar je de opleidingen kunt volgen en wat het je oplevert. Daarnaast vind je bij de boekentips voldoende inspiratie voor verdieping van je eigen danslessen!