Stretchen, wanneer en hoe doe je dat?
Fotograaf: Sjoerd Derine
GEZONDHEID & ANATOMIE | Traditiegetrouw sluit het gedeelte aan de barre in een balletles af met stretchoefeningen. Geef jij ook op deze manier les? Niet doen! Uit onderzoek blijkt dat statisch stretchen voor het maken van sprongen onverstandig is, omdat na het statisch rekken van een spier tijdelijk krachtsverlies optreedt in die spier. En laat kracht nu net zijn wat je nodig hebt om hoog te springen... Wil jij weten hoe je als dansdocent stretchoefeningen op een juiste en vooral gezonde manier toe kunt passen binnen je danslessen? Lees snel verder voor de do’s en dont’s van het stretchen.
Binnen danslessen worden stretchoefeningen vaak gedaan tijdens de warming-up, aan het eind van de barre of aan het eind van de les. Veel van deze oefeningen bestaan uit het statisch vasthouden van een positie, waarbij de spier wordt gerekt. Bijvoorbeeld wanneer het been op de barre wordt gelegd of in de hand wordt genomen als afsluiter van de barre sectie.
De laatste jaren wordt er echter steeds meer onderzoek gedaan naar ‘gezonde’ danstraining ook stretchen is hierbij uitvoerig onderzocht. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan gezond lesgeven op de docent dansopleidingen van vele dansacademies. Helaas wil dat niet zeggen dat de wetenschappelijke kennis ook direct wordt toegepast door dansdocenten... Traditie en gewoontes winnen het vaak van nieuwe inzichten.
Zeker in het geval van stretchen staan de nieuwe wetenschappelijke inzichten vaak lijnrecht tegenover wat er vanuit traditie en gewoontes binnen danslessen wordt gedaan. Dit artikel laat zien dat met slechts kleine veranderingen binnen deze tradities stretchen op een gezonde manier kan worden toegepast binnen het dansonderwijs.
Kun je flexibiliteit eigenlijk wel trainen?
Binnen dans is een goede flexibiliteit erg belangrijk, met name in de benen. We houden er nu eenmaal van om naar ‘hoge benen’ te kijken. Met name bij ballet en moderne dans. Maar flexibel, dat ben je of je bent het niet. Vandaar dat een fysieke test vaak onderdeel uitmaakt van audities voor dansacademies. Hoe dat zit? Laten we eens kijken waar die ‘flexibiliteit’ vandaan komt!
Flexibiliteit wordt bepaald door de bewegingsuitslag van een gewricht, ook wel Range of Motion (ROM) genoemd, en de spieren rondom dit gewricht (Critchfield, 2011). Volgens Koutedakis & Sharp (1999) wordt ongeveer 85% van de flexibiliteit bepaald door gewrichtsfactoren die niet veranderbaar zijn, zoals de bouw van het gewricht of de vorm en structuur van het gewrichtskapsel of kraakbeen. Ook de lengte van de ligamenten van een gewricht spelen hierbij een belangrijke rol. Nog eens 5% wordt bepaald door algemene factoren zoals geslacht, leeftijd en omgevingstemperatuur.
Slechts 10% van de flexibiliteit is afhankelijk van spierfactoren, zoals onder anderen de spier- en peeslengte. Omdat alleen deze laatste factoren (deels) veranderbaar zijn, kun je met stretchen maar een klein deel van de flexibiliteit vergroten. Het efficiënt toepassen van stretchoefeningen als danser en dansdocent is wel belangrijk om dat kleine beetje extra flexibiliteit te benutten. Maar hoe doe je dat dan?
…
Wil je verder lezen? En ontdekken welke stretches je wel en niet moet doen? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van dit artikel!
Gezondheid & Anatomie
Er wordt steeds meer (sport-)wetenschappelijk onderzoek gedaan binnen de dans. Helaas vinden deze inzichten vaak niet direct de weg naar de praktijk. Dat is zonde! In de rubriek Gezondheid & Anatomie worden wetenschappelijke bevindingen daarom vertaald naar praktische tips die jij als dansdocent kunt toepassen binnen je lessen. Ontdek hoe je de dansprestaties van je leerlingen kunt verbeteren en hoe je blessures kunt voorkomen.
Annemiek Tiemens
Annemiek Tiemens is redacteur Gezondheid & Anatomie. Ze studeerde Bewegingswetenschappen (MSc) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en Dance Science (MSc) aan de University of Wolverhampton (UK). Op dit moment werkt zij als PhD student voor het Performing Artist and Athlete Research Lab (PEARL) van Codarts. Daar houdt ze zich bezig met het monitoren van de mentale en fysieke gezondheid van de studenten. Ook geeft zij lessen anatomie en fysiologie. Voor dansdocent.nu schrijft zij over sportwetenschappelijk onderzoek en de toepassing daarvan binnen het dansonderwijs.