In de spotlight: dansschoolhouder Pauline de Jager

Pauline de Jager. Fotograaf: Jacqueline de Kuijper.

INTERVIEW | Als je Pauline de Jager (59 jaar) ontmoet, word je meteen geraakt door haar enthousiasme. Afgelopen zomer vierde ze het dertigjarig jubileum van haar dansstudio in Leusden. Ze heeft maar liefst 45 jaar werkervaring als danser en dansdocent in klassiek ballet, showdans, tapdance, zang en musical. Ook heeft ze lesgegeven in modern, streetdance en steps. Maar waar ze vooral in uitblinkt is organiseren. Dat moet ook wel als je zo’n grote dansstudio runt die vier keer per jaar optredens produceert.

Hoe ben jij in de danswereld terechtgekomen?

Ik was vier jaar oud en danste mee met de danslessen van mijn tante Penney de Jager. Penney was een bekende danseres (onder andere bij het populaire tv-programma Toppop, red.) en zij gaf ook veel danslessen. Ik ging mee naar die lessen, vooral naar ‘beatballet' zoals dat toen heette. Dat was toen het streetdance van nu: swingen op popmuziek met een mix van bewegingen uit ballet, jazz en andere stijlen. Daarna werd ‘clipdance’ populair en weer later streetdance en hiphop. Ik vond het dansen gewoon superleuk, dus daar is het zaadje geplant. Later kwamen daar voor mij klassiek ballet en spitzen bij. Ook volgde ik als tiener lessen bij Dansschool Rettichini in Zeist, bij Joyce Schaaf. Daarna heb ik de vooropleiding Showballet Penney de Jager in Utrecht gevolgd, plus vele losse cursussen. Ik vond het heerlijk om de hele dag met dans bezig te zijn!

Penney is echt mijn rolmodel. We zijn uit hetzelfde hout gesneden, snappen elkaar. Een blik is vaak genoeg. En ik heb megaveel van haar geleerd. Door haar heb ik vijftien jaar lang in vele bekende tv-programma’s gestaan en als achtergronddanseres met Nederlandse artiesten gewerkt. Daarnaast was ik vaak haar assistente. We deden samen shows in het hele land voor bedrijven, dansten in videoclips, hadden optredens in het buitenland, en bleven ook altijd erbij lesgeven. Ik ben dus vooral in de praktijk door Penney opgeleid. Een betere leerschool is er niet voor dit vak! Penney is trouwens nog steeds een heel indrukwekkend mens. Ze is al bijna 78 jaar, maar ze is van plan om nog wel eventjes door te gaan. Ze heeft ook jarenlang in mijn dansstudio lesgegeven. En voor onze jubileumshow van afgelopen juni heeft ze het openingsnummer gemaakt. En ja, het is een fantastisch nummer geworden - met allemaal hoedjes!

Waarom heb je ervoor gekozen om dansdocent te worden?

Eerst heb ik vijftien jaar gedanst, in binnen- en buitenland, en dat gecombineerd met af en toe lesgeven. Daarna ben ik mijn dansstudio in Leusden begonnen. Het is zo leuk om als beroep te hebben dat je danst met kinderen. Hen van alles te leren, hen beter te zien worden en ook hun zelfvertrouwen te zien groeien. Ik zeg altijd: ik ga niet naar ‘werk’, ik ga naar de studio! Ik wil gewoon lekker met die kinderen optredens doen, shows maken. Ja, dat vind ik het aller-allerleukste. Als ik geen dansdocent zou zijn geworden, dan zou ik kinderarts zijn, want ik houd van kinderen. Ik heb heel veel geduld en wil hen graag helpen groeien. Daarnaast heb ik een enorm doorzettingsvermogen en ben ik sterk en stressbestendig.

Je jubileumboek Let’s Dance staat bol van de bijzondere mijlpalen uit je carrière. Op welke prestatie ben jij het meest trots?

Op alles wat ik tot nu toe bereikt heb! Dit jaar bestaat Studio Pauline dertig jaar. In die tijd heb ik aan zoveel kinderen lesgegeven! Ook een aantal grote talenten, die naar dansacademies zijn gegaan, zoals de Nationale Ballet Academie en het Lucia Marthas Institute for Performing Arts. Ook na hun dansopleiding blijven die leerlingen nog steeds graag hier terugkomen. Er zijn ook leerlingen die ik zelf heb opgeleid. We hebben namelijk een eigen showballet van twintig dansers. Ik maak niet alleen zelf alle shows maar ook de kostuums. Dus we hebben een megagrote kostuumkamer met tutu-torens en vele glitterjurken. En dit jaar hebben we voor dit jubileum een eigen podcast, een boek, een videoclip en een docufilm gemaakt.

Wat is het meest inspirerende moment dat je afgelopen jaar met jouw leerlingen hebt meegemaakt?

Behalve het kippenvel dat ik kreeg bij de jubileumshow, was er nog een heerlijk moment vorig jaar waarin verleden en heden bij elkaar kwamen. Naast onze eigen shows worden we ook vaak gevraagd voor optredens bij het AFAS Theater, dat hier vlak achter ligt. En dat heeft een fantastisch podium, het nieuwste van het nieuwste. In december hebben we daar bij de Top 2000 in Concert vaak grote optredens verzorgd, met een groot orkest erbij. Vorig jaar was Anita Meijer daarbij. Ik heb vroeger zelf met Anita opgetreden dus ik heb die choreografie van toen er weer bij gepakt. Maar mijn meiden hadden hier natuurlijk eerst geen idee van. Ik liet daarom aan hen het filmpje van toen zien en ik zei: “Zo was het echt, he? Een beetje trager dan wij nu dansen, maar zo gaan we het dus doen!” Ook die ouderwetse académiques heb ik erbij gepakt met die hoog opgesneden kleine broekjes erover en zo’n zweetbandje. Helemaal de jaren tachtig, en het publiek herkent dat allemaal! Het is zo ook echt een stukje cultuur dat je overdraagt. Dus hoe leuk is dat!

Met welk leerdoel ben jij momenteel in jouw danslessen bezig?

Elk seizoen werken we aan een aantal leerdoelen. Voor afgelopen seizoen was dat: netter dansen, bijvoorbeeld minder spaghetti-armen en de voeten beter doorstrekken. Ook besteedden we aandacht aan het bewustzijn van de ruimte in de danszaal - en dus ook op het podium. In de danslessen voor pubers werkten we aan plezier en verbinding, want deze leeftijdsgroep is vaak wat down en overprikkeld, en we willen graag dat het bij ons in de lessen fijn is voor hen. We kennen hier alle kids bij naam en weten wat er speelt. Het is belangrijk om persoonlijke interesse in je leerlingen te hebben. Studio Pauline heeft heel veel vaste leerlingen die we soms wel drie, vier of vijf dagen in de week zien. Die groeien bij ons op. Dat vind ik nog steeds heel bijzonder!

We stralen hier uit dat je mag zijn wie je bent. Kom gewoon lekker bij ons dansen, of je nou veel of weinig ervaring hebt, licht, donker, dik of dun bent! We hebben echt alle soorten en maten zeg ik altijd. We hebben ook ‘specials’ - leerlingen met een beperking - die we lesgeven. Sommigen zijn al lang geleden begonnen en zijn inmiddels in de twintig, maar die dansen nog steeds. Er is ook een meisje met een fysieke beperking dat gewoon bij ons in de selectiegroep zit. En dat vind ik juist zo leuk, dat iedereen hier lekker samen kan dansen en plezier kan maken. Dat is de Studio Pauline vibe: positief en vrolijk!

Voor aankomend seizoen gaan we de techniek van draaien en hogere benen voor alle 12+ dansers meer aandacht geven. Voor de jongere kinderen gaan we meer focussen op het bewust gebruiken van rechts en links en op het trainen van mooie, sterke voeten. Aan de allerkleinsten, de dreumesen, willen we vooral veiligheid en vertrouwen bieden in de lessen. We hopen dat dat ook op ouders invloed heeft, want we merken nogal eens dat ouders moeite hebben met het loslaten van hun kind. Vaak moet je als dansschool de ouders ook een beetje opvoeden! Het bekende woord: ‘curling ouders’… Ja, daar heb ik af en toe wel moeite mee.

Welke muzieknummers gebruik jij graag in jouw danslessen?

We gebruiken in de verschillende danslessen altijd muziek die bij de lesstijl past, en bij de leeftijd. Dat geldt ook voor de teksten: als er slechte woorden zoals schuttingtaal in een nummer zitten, dan halen we die eruit. We werken met oudere nummers, maar ook met actuele muziek. We mixen alle muziek zelf, korten vaak nummers in en voor shows maken we eigen muziekmixen in de stijl van het showblok. Alles is zelfgemaakt en zelf verzonnen. Ook voice-overs en andere geluiden mixen we zelf.

Wat is een inspirerende dansvoorstelling die jij recent hebt gezien?

Mijn recente favoriet was Renaissance, de autobiografische dansvoorstelling van Igone de Jong. Een mooi gemaakte combinatie van dans en film, heel eerlijk ook. En de laatste eindvoorstelling van Lucia Marthas (Institute for Performing Arts, red.) in de RAI in Amsterdam, waarin een oud-leerling zo'n fantastische hoofdrol en solo danste... Ik had tranen van ontroering.

Alweer wat langer geleden, in 2019, heeft Dancing and the brain van neuropsycholoog Erik Scherder met dansers van Het Nationale Ballet veel indruk op me gemaakt. Dat was een voorstelling/lezing over dans en gezondheid. Die heeft me zo geïnspireerd dat ik daarna samen met mijn collega-dansdocent en assistent manager Kevin Cranford speciale lessen heb opgezet in verzorgingstehuizen. We noemen het ‘Let the brain dance’, een speciaal programma ontworpen voor mensen met dementie of met Parkinson. Kevin werkte al als verzorgende met ouderen met dementie, en daar hebben we dans bij ingebracht. Een zo’n speciale groep heeft ook met ons meegedaan in de wintershow in het theater. Zij zaten op de eerste rij in de zaal, met begeleiders. Niemand in de zaal wist van het plan en ineens werden zij het podium op geholpen en stonden ze in de spotlights, met boa’s om! Ze hadden één grote wens en dat was om Penney de Jager een keer in het echt te zien, want zij komen uit haar generatie. Dus nu hangt er in hun verzorgingstehuis een grote groepsfoto met Penney aan de muur.

Hoe zorg jij ervoor dat je jezelf blijft ontwikkelen als dansdocent/ondernemer?

Ik haal inspiratie uit veel naar het theater en musea gaan, muziek luisteren en video's kijken, concerten bezoeken en veel contact met de jongeren houden. Ik luister naar wat hen bezighoudt wanneer ze hier op de bank ploffen voorafgaand aan de les. Ik probeer elk seizoen nieuwe dingen uit en wil telkens een paar onderdelen van de dansstudio upgraden of professionaliseren. Dat doe ik door nieuwe doelen te stellen aan het begin van het seizoen, het team te instrueren en een goede planning te maken. We maken altijd nieuwe dansen, choreo's en shows. Geen herhalingen, want het mag niet gemakzuchtig worden. We repeteren en brainstormen veel samen. Op mijn vaste team dansdocenten ben ik dan ook heel trots. Ieder van de twaalf docenten heeft zijn eigen kracht, originaliteit en creativiteit. Op 'vaste' mensen kan je bouwen. Losse zzp'ers die op meerdere scholen lesgeven hebben toch minder binding en feeling met de studio, merk ik.

Je bent zelf lang zzp’er geweest, hoe was dat?

Ik heb mijn hele carrière nooit om werk verlegen gezeten. Ik werd voor alles gevraagd, omdat veel via Penney liep, en heb alleen af en toe een casting moeten doen voor modellenwerk. Vroeger in het Showballet waren we onder contract voor tien maanden per jaar bij Penney de Jager, Van den Ende producties, Endemol of Wentink Events. Daarnaast heb ik altijd als docent gewerkt, veel danslessen gegeven en schnabbels gedaan als zangeres.

Wat mij wel tegenvalt, is dat er zo makkelijk vanuit wordt gegaan dat je als dansstudio bij evenementen wel even voor niets lesgeeft of optreedt. Hoezo mogen we dankbaar zijn dat we een foldertje mogen uitdelen? Dat brengt geen brood op de plank bij mij en mijn dansdocenten die ik in dienst heb! Dus ik doe niets meer voor niets, dan bedank ik. Dat leg ik dan wel uit.

Ik vind dat we als dansdocenten zelfstandig onze broek moeten kunnen ophouden en niet te veel van subsidies afhankelijk moeten zijn. Wat niet kan, dat kan niet. Soms kan samenwerken een oplossing zijn. Maar ik vind vooral dat we onze omgeving moeten leren dat dansen een vak is en geen 'gehuppel' zoals dat vaak tegen mij gezegd wordt: "Ga je weer huppelen met de kinderen?" Ik word vaak als een commercieel iemand gezien. Dat voelt een beetje als een vies woord, terwijl het eigenlijk heel normaal is om geld te verdienen met je beroep. Mag er dan geen geld worden verdiend omdat het kunst is? Dat vind ik niet. Ik doe heel erg mijn eigen ding en laat me weinig beïnvloeden door anderen.

Heb je eigenlijk nog vrije tijd, met al die activiteiten?

Ja, ik heb zeker vrije tijd. Ik kan werk en privé goed scheiden. Ik houd van reizen, musea en voorstellingen bezoeken, yogalessen volgen, lekker lunchen of klussen en chillen in de tuin. Nu ik wat ouder ben, krijg ik ook wel wat meer vrije tijd. Ook omdat mijn team dat allemaal prima kan opvangen. We komen in een nieuwe flow, zeg maar. Ik word door mijn man ook goed gesteund, een stabiele thuisbasis helpt echt. En je krijgt ook energie van het lesgeven hè? Het is niet alleen geven, je krijgt ook veel terug. Zeker met de kinderen, als je die in de lessen ziet groeien. Kinderen die soms als bange vogeltjes binnenkomen en die dan na een paar jaar een solo dansen.

Wat is jouw grootste droom om nog als dansdocent te verwezenlijken?

Ik heb alles al bereikt! Ik geef minder les, word wat ouder en haal mijn plezier nu meer uit het doorgeven van mijn knowhow aan de jongere generatie dansdocenten. Ik hoop nog lang door te gaan met mijn fantastische dansstudio en te zijner tijd een waardige opvolger te vinden, die dit met net zo veel ziel en zaligheid wil doen.

IN DE SPOTLIGHT

Dansdocent ben je omdat het je passie is, maar wat meer respect en erkenning zou ook fijn zijn. Toch? Daarom interviewen wij regelmatig leden van Dansdocent.nu om hen in de schijnwerpers te zetten en de aandacht te geven die zij verdienen. We vragen hen waarom ze dansdocent zijn geworden, hoe ze het ervaren en wat ze nog zouden willen meemaken. Ook interviewen we regelmatig vooraanstaande en populaire dansdocenten. Laat je inspireren door deze mooie mensen!

Lees ok over...