Hedendaagse dansles voor jongeren: techniek, verbeelding en creativiteit voor alle niveaus

Ilja Geelen gebruikt zelfgemaakte tekeningen in haar danslessen voor jongeren in Marokko, om de taalbarrière te omzeilen. In deze dansles hedendaagse dans gebruikt ze de ballon als metafoor.

MUZIEK & LESMATERIAAL | Wil je lesgeven aan een groep met gemengde niveaus? Dan is improvisatie vaak een goede uitkomst. Daarmee zorg je dat alle leerlingen binnen de dansles aan creativiteit en expressie toekomen. Kun je dan niet aan technische doelen werken met zo’n groep? Juist wel! In dit lesplan voor jongeren gebruikt Ilja Geelen improvisatie om op verschillende niveaus tegelijkertijd aan danstechniek te werken. Namelijk aan principes van hedendaagse dans, zoals grounding, zwaartekracht, ademhaling, suspension & release. Met als metafoor: ballonnen.

Dit artikel is deel 3 van een reeks van drie. In deel 1 vertelt Ilja hoe ‘denken’ en ‘doen’ combineert in haar eigen danspraktijk. En hoe haar moeizame zoektocht naar methodes om ‘meer te ontspannen’ en ‘uit haar hoofd te komen’ de basis vormt voor haar visie op danseducatie, die ze in deel 2 verder toelicht. Dit derde artikel is een volledig lesplan vol oefeningen en beeldmateriaal!

Niveauverschillen bij jongeren

Sinds een paar maanden geef ik lessen hedendaagse dans aan een fantastische groep jongeren in Tanger, Marokko. Omdat hedendaagse dans daar nog in opkomst is, zijn er maar weinig lessen. Daardoor zitten in mijn dansles (jong)volwassenen van alle technische niveaus door elkaar. Sommigen zijn ervaren breakers of hiphoppers. Een paar hebben al in een hedendaagse productie gedanst. Anderen hebben nog nooit gedanst - behalve op bruiloften, er is geloof ik geen Marokkaan die dat nog nooit heeft gedaan!

Dat niveauverschil is juist wat ik zo leuk vind aan deze groep. Ik vind het geweldig om al die verschillende lichamen te zien bewegen en om als docent op zoek te gaan naar op maat gemaakte feedback voor iedere leerling. Om vanuit dezelfde basis de één extra uitdaging te bieden en de ander juist terug te brengen naar de simpelste vorm. Dit helpt overigens ook mijzelf om de techniek beter te begrijpen! 

Wil je meer weten over mijn avonturen in Marokko? Neem dan ook een kijkje bij de rubriek ‘De jonge dansdocent’ (voorheen Young Dance Professional). Daar vind je bijvoorbeeld de artikelen Feesten, joelen en koekjes eten in een sportschool in Marokko, Het begin van een nieuwe (hedendaagse) danswereld in Marokko en Taalbarrière? Taalkansen! Lesgeven met handen en voeten in Marokko.

Principes van hedendaagse dans

Met deze groep werk ik daarom ook niet aan doelen (“de leerlingen moeten x en y kunnen”), maar aan principes: “de leerling begrijpt hoe zwaartekracht in hedendaagse dans een rol speelt en past dit op diens eigen manier toe in het eigen lichaam”. 

Om aan die ‘principes’ te werken gebruik ik veel improvisatie. Zo ontdekken de leerlingen vanuit hun eigen mogelijkheden en logica principes als grounding, zwaartekracht, ademhaling, suspension & release. Voor die improvisaties gebruik ik afbeeldingen en verbeeldingskracht. Daarna pas ik dezelfde principes toe in simpele, korte, herhaalbare oefeningen. Die dienen als raamwerk, waarin ik de leerlingen opties geef om zichzelf mee uit te dagen.

Zitten je leerlingen op enigszins gelijk niveau? Dan biedt deze les nog steeds veel ruimte voor differentiatie. Namelijk in leerstijlen en expressieve invulling. En in gemoedstoestand! De zelfstandige leerling kan de oefening namelijk aanpassen aan diens energieniveau. Dezelfde les kan dan meer herstellend of juist als stevige training worden ingezet. Veel van deze oefeningen gebruik ik daarom ook graag zelf in mijn eigen training

Benieuwd naar het lesplan van Ilja? Log dan in!


MUZIEK & LESMATERIAAL - JONGEREN

Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les neemt veel tijd in beslag. Bovendien veranderen jongeren continu van mening over wat hip is en wat niet. Naar welke muziek luisteren zij? Welke moves zijn cool? Wat speelt er in hun leven? Maar vooral: hoe speel je daar op in? Onze redacteuren Muziek & Lesmateriaal werken veel met jongeren en schrijven artikelen met oefeningen en muzieksuggesties voor danslessen, vergezeld van didactische tips. Laat je inspireren!

Ilja Geelen

lja Geelen is nieuwsredacteur, eindredacteur en redacteur ‘Young Dance Professional’ bij Dansers.nu. In 2019 studeerde ze af aan de bacheloropleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Daarna volgde ze de master Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, waarvan ze in juni 2021 is afgestudeerd. Tijdens haar masterstudie gaf ze les in modern jazz aan leerlingen tussen de 6 en 60 jaar oud, en schoolde ze zich bij tot jeugdtrainer boulderen in een indoor klimhal. Voor ons schrijft ze over de uitdagingen die ze tegenkomt tijdens haar eerste projecten als dansdocent-antropoloog in onder andere Frankrijk en Marokko.