Dansen over de herfst: hoe een thema creativiteit kan stimuleren

MUZIEK & LESMATERIAAL | Houd jij ook zo van de herfst? In dit artikel gaan we aan de slag met herfstbladeren, spinnenwebben en pompoenen. Themagericht werken in de dansles is niet alleen leuk, maar ook slim: het stimuleert creativiteit bij leerlingen! Daarom heeft Rimke Saan leuke improvisatieopdrachten bedacht en een herfstig tintje gegeven. Zo ontdekken de kinderen in jouw dansles nieuwe manieren van bewegen en zijn ze zowel fysiek als mentaal actief betrokken.  

Waarom themagericht werken?

Het is je vast niet ontgaan. De bomen zijn verkleurd van groen naar oranje en de grond is bezaaid met bladeren. Al weken op rij kom ik verwaaid en verregend aan op de (dans)scholen. De herfst is begonnen! Ik pak ook dit jaar weer de herfst als thema voor mijn danslessen. De prachtige bladeren geven mij direct inspiratie om mee aan de slag te gaan. 

In mijn lessen, zeker in het onderwijs, vind ik het heel belangrijk om de creativiteit van kinderen te stimuleren. Tuurlijk werk in je in danslessen aan technische vaardigheden. Je geeft leerlingen passen materiaal mee. Je werkt aan kracht, conditie, balans en flexibiliteit. Maar creativiteit mag wat mij betreft niet worden vergeten! Daarmee leren leerlingen om het bewegingsmateriaal zich eigen te maken. Ze leren dat alles wat ze doen goed is en dat ze op hun eigen manier kunnen en mogen bewegen. 

Een thema, zoals de herfst, kan een mooi uitgangspunt zijn om de creativiteit van kinderen te stimuleren en te verbeteren. Om dat beter uit te leggen haal ik er de Handreiking Dans’es van het LKCA (2019) bij, gemaakt voor iedereen die iets wil doen met dans in het onderwijs. Hierin wordt precies beschreven wat ik belangrijk vind in mijn danslessen. Namelijk, het creatieve leerproces: 

Kinderen bewegen graag en veel en ze doen dat ieder op hun eigen manier, vanuit hun eigen interesse en aanleg. In de dansles kun je nadruk leggen op het creatieve proces. Je spoort kinderen dan aan om hun eigen bewegingen te ontdekken, van dans te genieten, hun verbeelding en fantasie vorm te geven, zelf en samen met anderen te creëren en het resultaat eventueel te presenteren. (LKCA, 2019, p. 7)

Het creatieve leerproces gaat dus om het ontdekken van je eigen bewegingsidioom en het zelf maken van dansfrases of -bewegingen. Het gaat in dit geval dus niet om het nadoen van bewegingen die een docent voordoet. Of het nadoen van Tiktok video’s. Juist de fantasie en verbeelding wordt gebruikt als ingang om bewegingen vorm te geven. Hiermee wordt creativiteit gestimuleerd. Want leerlingen gaan op zoek naar hun eigen idee bij een bepaald onderwerp. 

In de Handreiking Dans’es wordt het boek Leren van Kunst benoemd. Dit boek beschrijft creativiteit op een interessante manier: “Creativiteit is de vaardigheid om ideeën te bedenken en dingen te creëren die nieuw, verrassend en waardevol zijn voor de maker zelf.” (LKCA, 2019, p.7). Creativiteit verbaast dus niet alleen anderen, maar ook de maker zelf! Dat is een enorme meerwaarde voor leerlingen om de dansles te volgen. 

Een dansles over de herfst

In dit artikel gebruik ik de herfst als thema om tot creativiteit te komen. Bijna elke school doet veel met herfst als thema. Denk maar aan de herfsttafels die door de school verschijnen. Vol met herfstbladeren, eikeltjes, kastanjes en eventueel Halloween versieringen. Kortom, dit thema leeft! Mocht je ervoor kiezen om het thema herfst te gebruiken in je les, is het altijd leuk om leerlingen te vragen wat zij allemaal al weten over de herfst. Daar komt meteen heel veel informatie uit - die jou weer kan inspireren. 

Ik beschrijf hieronder een aantal leuke opdrachten die je met leerlingen kan doen om creativiteit van leerlingen te stimuleren en dat uiteindelijk om te zetten in een stukje dans. Deze oefeningen zijn vooral gericht op leerlingen tussen de 6 en 12 jaar. De opdrachten staan niet in een vast lesformat, maar kun je los inzetten. Als toevoeging in een klassieke les. Of als warming-up van je hiphop les. Om naast die dansvaardigheden ook een stukje creativiteit in je dansles te verwerken. Of plak alle oefeningen bij elkaar als dansles in het basisonderwijs. 

Verder wordt er in elke oefening een leerdoel van dans behandeld. Ben je dus zelf bezig met ruimtegebruik in je dansles? Dan kun je voor die oefening kiezen. 

Nieuwsgierig naar Rimke’s lesplan voor de herfst? Log dan in om toegang te krijgen tot de rest van het artikel!


MUZIEK & LESMATERIAAL - KINDEREN

Als dansdocent ben je veel tijd kwijt met voorbereiding. Uren die niet betaald worden. Vooral muziek zoeken voor een nieuwe les is een hels karwij. Wie kent er nog een leuk liedje over de winter? Of over vlinders? Leeuwen? Bijen? En welke oefening doen we daar bij? Help! Onze redacteur Muziek & Lesmateriaal schrijft artikelen met oefeningen en lesplannen voor danslessen voor kinderen. Deze worden vergezeld van muzieksuggesties, zodat jullie nooit meer lang hoeven te zoeken naar een geschikt muzieknummer!

Rimke Groot.png

Rimke Saan

Rimke Saan is redacteur Muziek & Lesmateriaal voor kinderen. In 2019 studeerde ze af aan de opleiding Docent Dans bij ArtEZ in Arnhem. Rimke geeft all-round lessen op verschillende dansscholen aan verschillende doelgroepen. Verder werkt ze als dansdocent op de middelbare school en doet zij vaak projecten in het basisonderwijs. Voor Dansdocent.nu schrijft ze inspirerende lesplannen voor kinderen, met didactische tips en muzieksuggesties! Hiervoor was Rimke redacteur Young Dance Professional 2019/2020 en schreef ze persoonlijke verhalen over de perikelen van een leven als beginnend dansdocent.