Dafne Maes tijdens de voorstelling Choco of Kaas? — Dafne Maes tijdens de voorstelling *Choco of Kaas?*

INTERVIEW | Dafne Maes (35 jaar) staat bekend als de Vlaamse expert op het gebied van danseducatie. Ze maakte nieuwe danseducatieve formats, ontwikkelde een educatieve website over dans en schreef een dansboek. Het is haar missie om hedendaagse dans laagdrempeliger te maken en een groter en diverser publiek te trekken. Momenteel, als oprichter van LAP, maakt ze ‘artistieke voorstellingen met oog voor het educatieve’. Hiermee treedt ze maar liefst 150 keer per seizoen in België op. Wil je weten wat Dafne drijft? Lees dan snel verder!

Waar heb jij de opleiding tot dansdocent gevolgd?

Ik volgde mijn bacheloropleiding dans aan het Koninklijk Conservatorium Artesis Plantijn Antwerpen. De focus lag op een goede klassieke basistechniek en daarnaast kregen we les van diverse docenten hedendaagse dans. Tijdens de opleiding deed ik ervaring op bij onder andere Florence Augendre, Inaki Azpillaga, Nadine Ganase, Chantal Yzermans, Marc Vanrunxt, Sidi Larbi Cherkaoui, Thierry Smits, etc. Ik heb me daar echt ontwikkeld als danseres en choreograaf.

Na mijn opleiding ging ik als danseres aan de slag bij verschillende choreografen en compagnieën. Mijn dansprojecten combineerde ik met een opleiding sociaal-culturele agogiek aan de Vrije Universiteit Brussel. Hier ontwikkelde ik mijn (ped)agogische competenties en leerde ik specifieke artistieke en educatieve projecten managen en opzetten in samenwerking met verschillende partners. Pas veel later volgde ik de specifieke lerarenopleiding dans, eveneens aan het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen.

In mijn masterscriptie met als titel: ‘Bewogen lessen. Onderzoek naar danseducatie in het secundair onderwijs in Vlaanderen’ onderzocht ik het beleid, het aanbod en de integratie van dans in het secundair onderwijs. Ik wilde met deze universitaire studie en het onderzoek mijn blik op de (dans)wereld nog meer verruimen. Het was een zeer theoretische en academische studie, maar ik zette deze zo naar mijn hand waardoor ik in contact kwam met danseducatie en dansbemiddeling.

“Ik wil van mijn leerlingen geen kopie maken van mezelf, maar hen eerder meenemen in de ontdekkingstocht van wat dansexpressie en hedendaagse dans allemaal kan zijn en wat het voor hen betekent om een eigen taal te ontwikkelen. Dus geen voorgekauwde pasjes en niets moet op de maat van de muziek.”

— Dafne Maes

Wat is jouw missie?

Sinds mijn masterscriptie heb ik het ambitieuze plan om mensen (van kinderen tot ouderen) die niet of weinig met dans in aanraking komen, op een zeer laagdrempelige manier in contact te laten komen met diverse vormen van dans. Ik wil hen dans op een actieve, receptieve en reflectieve manier laten ervaren.

Op dat idee kwam ik toen een aantal jongeren vragen stelden bij een hedendaagse dansvoorstelling. Bijvoorbeeld: ‘Waarom bewegen jullie?’, ‘Is hedendaagse dans veel vallen?’, ‘Als je een foute beweging maakt op scène, word je dan ontslagen?’ en ‘De dansers raken elkaar aan op verschillende intieme plaatsen, word je dan niet verliefd op elkaar?’.

Deze vragen triggerden me en maakten me nog meer gewaar dat het begrijpen en aanvoelen van dans geen evidente is, maar een uniek leerproces, al dan niet onder educatieve begeleiding. Dat is voor mij wat danseducatie of bemiddeling kan zijn.

Hoe heb je dit ambitieuze plan vormgegeven?

Dit plan begon vorm te krijgen in 2007 toen ik aan de slag ging bij de hedendaagse gerenommeerde dansgezelschappen Ultima Vez van Wim Vandekeybus en Rosas van Anne Teresa De Keersmaeker. Daar kreeg ik de gelegenheid om danseducatieve formats te ontwikkelen. Dit type danseducatie stond toen echt nog in zijn kinderschoenen in België. Ik ontwikkelde aangepaste inleidingen voor scholen, programmaboekjes op maat van pubers, nagesprekken met de dansers, gaf het publiek een blik in hoe een dansgezelschap werkt, etc.

Van 2010 tot 2012 verrichtte ik Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek aan het Koninklijk Conservatorium en ontwierp een basiscompetentieprofiel voor danseducatieve begeleiders en ontwikkelde creatieve leermethodieken voor danseducatie. Resultaten van dit onderzoek kan je lezen via dit artikel of terugvinden in onderstaand filmpje.

Binnen dit onderzoek ontwierp ik de website www.dansendansen.be. Deze website is een tool met enorm veel informatie (tekst, filmpjes, opdrachten en achtergrondinformatie) die gebruikt kan worden voor leerkrachten middelbaar onderwijs (zonder danservaring) om mee aan de slag te gaan met jongeren tussen 12 en 18 jaar. Deze website wordt veelvuldig gebruikt door docenten met en zonder ervaring in dans. Zowel in de culturele sector, jeugd en onderwijs en met diverse doelgroepen.

Bij Nelsons dansboek (2016) was het mijn missie om de ideeën die ik had vanuit www.dansendansen.be (en alle nieuwe ideeën) te vertalen naar een jongere leeftijdsgroep, namelijk kleuters. Het is een boek vol dansopdrachten voor ouders én hun kinderen. Ik ben van het principe dat je qua onderwerp en inhoud geen indeling moet maken in leeftijdscategorieën, maar dat het vooral belangrijk is je methodiek aan te passen. Daarom ben ik soms wat allergisch aan workshops, lessen en voorstellingen die gericht zijn op één bepaalde leeftijd.

Interesse in Nelsons dansboek of Nelsons speelboek? Je kan ze met korting verkrijgen via Dafne Maes!

… en nu met LAP?

Bij de oprichting van LAP vzw (vier jaar geleden samen met mijn collega Danaé Bosman) is echt een droom uitgekomen. We maken met LAP geen artistiek-educatieve voorstellingen, maar artistieke voorstellingen met oog voor het educatieve. Dat is een ander uitgangspunt. We spelen per seizoen ongeveer 150 voorstellingen in eigen land. Voor elke dansvoorstelling denken we grondig na hoe we nog meer extra educatieve input kunnen creëren.

Op een familie LAPdag komt bijvoorbeeld alles samen: we organiseren dansvoorstellingen, workshops (voor elke leeftijd), er zijn opdrachten die hangen op elke kleine en grote plek op de speelplek, er is een Photobooth met attributen en kostuums van de voorstellingen, aangepaste catering en merchandising. Alles wordt door ons geregeld. Dat is waar LAP voor staat; een totaalervaring van kijken, doen en denken rond (hedendaagse) dans voor een zeer divers publiek.

Met welk leerdoel ben jij momenteel in jouw lessen bezig?

Ik ben ook verantwoordelijke dans bij BAMM!. Dit is een kunst- en cultuureducatieve organisatie in Leuven die inzet op ‘goesting’ geven in kunst en cultuur naar kinderen en jongeren. Ik geef verschillende dansworkshops en vormingen aan kinderen, jongeren en begeleiders. Bij BAMM! focussen we op de constructivistische methodiek. Deze methodiek vertrekt vanuit het kind zelf. Dus geen voorgekauwde pasjes en niets moet op de maat van de muziek. We vertrekken vanuit diverse creatieve opdrachten die kinderen uitdagen binnen hun mogelijkheden.

Zelf heb ik jarenlang lesgegeven binnen hedendaagse dans en improvisatie, maar ook daar sijpelde de idee van het constructivisme helemaal binnen. Ik wil van mijn leerlingen geen kopie maken van mezelf, maar hen eerder meenemen in de ontdekkingstocht van wat dansexpressie en hedendaagse dans allemaal kan zijn en wat het voor hen betekent om een eigen taal te ontwikkelen.

Als we rond een hedendaagse dansvoorstelling zouden willen werken, dan streef ik niet naar de uitvoering van een scène ervan, maar nemen we de voorstelling als startpunt om dan samen met de deelnemers op zoek te gaan naar de verschillende betekenissen. Samen verkennen we allerlei vormen van uitdrukken in woord, beeld, geluid en lichaamsexpressie. Daarbij moedig ik verschillende benaderingen en uitkomsten aan die een verrijking vormen voor het proces en het resultaat.

Wat is de meest inspirerende dansvoorstelling die jij hebt gezien?

Dat is de moeilijkste vraag tot nu toe... Ik zie momenteel minstens één voorstelling per week, dat kan wel tellen! Ik moet wel toegeven dat ik vaker in het jeugdcircuit voorstellingen ga bekijken. Kinderen reageren vaak zo eerlijk en echt dat ik er nog meer van geniet dan bij een stil(er) avondpubliek. Ik geniet ook vaker van jeugdvoorstellingen omdat ze iets minder conceptueel zijn, grappiger vaak ook, maar niettemin artistiek een zeer hoog niveau hebben en toegankelijk zijn voor iedereen.

Als ik dan toch moet kiezen is mijn absolute hoogtepunt: Voetbal op hoge hakken van Randi De Vlieghe en Jef Van Gestel. Een voorstelling waar tekst, beeld en beweging vlot samengaan. De danssolo van Randi De Vlieghe als ‘oma’ is fenomenaal en zeer emotioneel. Een voorstelling die geen verhaaltje vertelt van A tot Z, maar je doet lachen en wenen tegelijkertijd met het thema ‘vooroordelen’. Deze voorstelling won in 2015 terecht de Mimeprijs van de VSCD (Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties) in Nederland.

Wat zou je nog willen leren?

Op ondernemersvlak zou ik nog heel veel willen leren. Zeker in de huidige wankele context. Vanuit het Belgische beleid werd beslist om 60% minder projectsubsidies te voorzien alsook in verschillende sectoren moeten organisaties besparen. Hoe kunnen we verder zonder afhankelijkheid van de Vlaamse Gemeenschap? Hoe kan je je als kleine organisatie toch staande blijven houden zonder er financieel aan onderuit te gaan? Moeten we meer samenwerken en hoe doen we dit dan? Deze vragen zijn nu actueler dan ooit.

Als je een tip zou mogen geven aan jonge dansdocenten...

Tijdens de dans en lerarenopleidingen heb ik zeer weinig geleerd over ondernemerschap en dat is wat je echt nodig hebt eenmaal je terecht komt in het werkveld. Dus: “Onderzoek hoe je jezelf ziet in het werkveld en tracht je bij te scholen op diverse vlakken!”

Voor mij was het een openbaring om binnen de diverse studies in contact te komen met diverse mensen en sectoren en zo mijn eigen invulling te geven aan wat ik allemaal als ondernemer kan doen. Die diversiteit heeft me gemaakt tot wie ik nu ben en past perfect bij mijn karakter. Enkel door artistiek en zakelijk te groeien sta ik waar ik nu ben.

Ik heb soms het gevoel dat ze me graag in een vakje duwen, dat is Dafne die danst of Dafne die lesgeeft of Dafne die educatie doet. Maar het is niet een verhaal van of of of. Ik ben Dafne die danst, lesgeeft, choreografeert én onderzoekt. Al die verschillende jobs en projecten maken dat ik de dingen vanuit diverse hoeken bekijk en interpreteer. Dat is naar mijn gevoel een enorme meerwaarde.

DANSDOCENT IN THE SPOTLIGHTS

Dansdocent ben je omdat het je passie is, maar wat meer respect en erkenning zou ook fijn zijn. Toch? Daarom interviewen wij regelmatig leden van Dansdocent.nu om hen in de schijnwerpers te zetten en de aandacht te geven die zij verdienen. We vragen hen waarom ze dansdocent zijn geworden, hoe ze het ervaren en wat ze nog zouden willen meemaken. Ook interviewen we regelmatig vooraanstaande en populaire dansdocenten, waarvan de leden hebben aangegeven graag meer te willen weten.