Het onderzoek van Saskia Sap over 'dansend Nederlands leren' is nu online te lezen!
Wij zijn zo trots op onze redacteur Saskia Sap. Haar onderzoek is afgerond en online gepubliceerd! fotograaf: Ezme Hetharia
DIDACTIEK | Hoe kunnen danslessen kleuters helpen de Nederlandse taal te leren? Daarover gaat het onderzoek van Saskia Sap, dat onlangs gepubliceerd is. Het verslag is gratis online te lezen via de website van het lectoraat Kunsteducatie van de AHK.
Dansend Nederlands leren voor NT2-kleuters
Hoe kan je bij kleuters de taal zodanig aanbieden dat ze het makkelijk oppakken? Met name bij kleuters voor wie Nederlandse niet hun moedertaal is. En hoe kunnen danslessen daarbij helpen? Dat zijn vragen die centraal staan in het onderzoek van Saskia Sap: Dansend Nederlands leren voor NT2-kleuters. Het verslag van dit onderzoek is onlangs openbaar gepubliceerd op de website van het lectoraat Kunsteducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK).
“Bewegend leren is de toekomst en dankzij inspirerende mensen als Lenneke Gentle is Taal- en Rekendans al redelijk bekend in onderwijsland, maar dat zou op véél meer scholen moeten worden gegeven. Daarom ben ik in 2020 bij het lectoraat Kunsteducatie van de AHK een onderzoek gestart naar dansend taal leren voor NT2-kinderen. Dit zijn kinderen voor wie het Nederlands de tweede taal is en die thuis een andere taal spreken.”
TOLD Model
In dit educatief ontwerponderzoek van Saskia Sap staat het ontwikkelen en testen van het model voor Taalondersteunend Lesgeven door Dans centraal. Dit TOLD-model geeft dansdocenten handvatten om lessen te ontwerpen die de taalontwikkeling van NT2-kleuters ondersteunen. Het is ontwikkeld aan de hand van literatuuronderzoek. Het TOLD-model bestaat uit drie ontwerpprincipes:
1. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat, waarbij het lokaal als een theater inrichten, thematisch werken en communicatie op kleuterniveau belangrijk zijn.
2. Ontwikkel betekenisvolle activiteiten, waarbij het gebruik van dans als artistieke activiteit en fantasie en spel centraal staan.
3. Bied ondersteuning door interactie, waarbij het draait om veelvuldige herhaling van woorden en interactie.
Gedurende drie maanden testten drie vierdejaarsstudenten van de opleiding Docent Dans van de AHK op drie basisscholen in Amsterdam lessen die ontwikkeld waren op basis van het TOLD-model. Uit dit onderzoek blijkt dat dansdocenten en leerkrachten de drie ontwerpprincipes zien als een bijdrage aan de ondersteuning van de taalontwikkeling. Met name thematisch werken, de inrichting van het lokaal als theater, communicatie op kleuterniveau en de veelvuldige herhaling van woorden waren daarbij volgens hen belangrijk.
“Ik heb het TOLD model ontwikkeld en een beurs gekregen om in de praktijk te testen of het model werkt. Ik ben hierbij uitgegaan van het TOL model (taalontwikkelend lesgeven) dat in 2013 is ontwikkeld aan de Katholieke Universiteit van Leuven in België. Hierbij staat de vraag centraal: hoe kan je bij kleuters de taal zodanig aanbieden dat ze het makkelijk oppakken? Daar zitten drie hoofdbestanddelen in: een rijke leeromgeving, betekenisvolle activiteiten en interactie. Ik heb daar dans aan toegevoegd: hoe kan dans op die drie vlakken iets betekenen? Zo is het TOLD model ontstaan. En toevallig is dat ook de schrijfwijze van het Engelse woord ‘verteld’, dus dat is dubbel leuk!”
Lectoraat Kunsteducatie
Het lectoraat kunsteducatie van de AHK is een vooruitstrevend kenniscentrum voor kunsteducatie. Op hun website vinden docenten, opleiders, wetenschappers, beleidsmakers en geïnteresseerden onderzoek en tools voor vernieuwend kunstonderwijs, inspiratie of ondersteuning in de dagelijkse praktijk. Het lectoraat Kunsteducatie wordt geleid door Melissa Bremmer en Emiel Heijnen. Onderdeel van het lectoraat Kunsteducatie is de podcast kunsteducatie doorgelicht met Aminata Cairo. In aflevering 3 gaat zij in gesprek met Saskia Sap over haar onderzoek.
Danspedagoog Saskia Sap
Saskia Sap-van Saane volgde de opleiding Docent Dans aan de Amsterdamse Nel Roos Academie en studeerde onderwijskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Binnen de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten is zij werkzaam als docent pedagogiek en psychologie, bij de opleiding Docent Dans van de Academie voor Theater en Dans. Tevens is zij docent didactiek bij de mbo-opleiding Dans van het ROC van Amsterdam. Daarnaast is zij bij NEOS Cultuuronderwijs in Amersfoort adviseur/projectleider voor het jonge kind. Als dansdocent werkt zij zowel in het basisonderwijs als bij dansstudio’s. Zij publiceert regelmatig over dans.
Vorig jaar zomer stond Saskia Sap in de spotlight van Dansdocent.nu. In dit interview vertelt ze ook over dit onderzoek. Klik hier voor het interview!
Bronnen
Huntink, E. (2022, 28 juni). In de spotlight: dansdocent en pedagogisch specialist Saskia Sap. Dansdocent.nu. Geraadpleegd op 10 mei 2023.
Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. (2023). Dansend Nederlands leren voor NT2-kleuters. Geraadpleegd op 10 mei 2023.