Lin van Ellinckhuijsen: “We proberen met de danseducatie te de-traditionaliseren”

Lin van Ellinckhuijsen (61 jaar) werkt al 21 jaar bij Het Nationale Ballet op de afdeling educatie Dans.

TRENDS & CURRICULUM | De zevende podcastaflevering van ‘Danseducatie in de Maatschappij’ is een gesprek tussen twee Lynn’s! Of Lin’s. Lynn Kosakoy gaat in gesprek met Lin van Ellinckhuijsen, programmamaker danseducatie bij Het Nationale Ballet. Een gesprek over het deftige beeld van klassiek ballet en hoe hun educatieafdeling dit probeert om te kantelen naar nieuwsgierigheid naar Het Nationale Ballet. Hoe? In de podcast hoor je dit en meer moois! Of lees Lynn’s reflectie om te zien wat het gesprek deed met haar eigen nieuwsgierigheid. 

Reflectie: van deftigheid naar nieuwsgierigheid

Als ik aan Het Nationale Ballet en klassiek ballet denk, zie ik de mooie, gedetailleerde en ietwat ouderwetse kostuums direct voor me. De eindeloos lange benen, een beetje extra verlengd door die fantastische spitzen, die de danseressen in hun tutu’s laten draaien. Mannen die hoger kunnen springen dan ik me soms kan voorstellen. De vaak oude muziek met ontelbare lagen en instrumenten. De sprookjes, de verhalen, de magie… En daarnaast zie ik een immens theatergebouw met trappen rood bekleed, publiek in glimmende jurken en dure pakken. 

Mijn niet al te grote portemonnee huilt al als ik zie hoeveel een retourtje Arnhem-Amsterdam is en dan komt de prijs van de kaartjes voor de voorstelling er nog bovenop. Ga maar na als je met meer dan twee personen gaat. Geen wonder dat mijn ouders mij nooit hebben meegenomen naar zulke dansvoorstellingen en ik later ook niet zelf ben gegaan. Tot mijn grote spijt heb ik dus nog nooit een voorstelling van Het Nationale Ballet mogen bewonderen of meemaken. 

Het beeld dat ik hierboven schets zal wellicht wat overdreven zijn voor anderen die wél eens zijn geweest, maar het is wel het beeld dat ik als jong meisje had en dat ik misschien ook altijd wel zal blijven hebben. Ik verwacht ook dat dat deftige en ‘hoge’ beeld dat klassiek ballet in zich draagt nog altijd bestaat en niet per se zal verdwijnen. En met dat deftige beeld dat klassiek ballet bij mij oproept stapte ik onlangs het podcastgesprek met Lin van Ellinckhuijsen in… 

Lin is programmamaker danseducatie bij Het Nationale Ballet in Amsterdam en werkt al 21 (!) jaar voor dit gezelschap. Bij uitstek is zij de persoon die mij kan vertellen ‘hoe’. Hoe maak je klassiek ballet bereikbaar voor het grote publiek? Hoe verander je het elitaire beeld van ballet, zoals ik die ook heb? En hoe kan nou juist de afdeling danseducatie van Het Nationale Ballet bijdragen aan een verandering van dat deftige beeld?

Wanneer Lin dan zegt dat zij werken aan zogenaamde “de-traditionalisering” en daarmee “het doorbreken van de deftige uitstraling van klassiek ballet”, ben ik direct getriggerd. Allereerst somt ze nogmaals op waar ik samen met menig ander tegenaan hik: het Muziektheater is groot en ver weg, zowel qua locatie als de afstand tussen jou als publiek en de dansers op het toneel, en dan zijn de kostuums vaak ook nog overweldigend. Maar wat gaat de educatieafdeling van het gezelschap daaraan doen? Want de locatie verplaatsen, het theater verkleinen of de kostuums soberder maken is niet de oplossing - al gaat het gezelschap soms wel met een voorstelling op tournee, met name de Junior Company.

Danseducatie is daarom van groot belang, want danseducatie is bereikbaar te maken! En dat is wat Het Nationale Ballet denk ik zo goed doet. Met hun aanbod, bijvoorbeeld een beleefbox voor in het klaslokaal en workshops op zowel scholen als daarbuiten, proberen ze het beeld en de vooroordelen van het gezelschap en klassieke ballet in het algemeen te kantelen. De magie staat voorop en legt de weg voor verbeelding en nieuwsgierigheid naar deze inderdaad wat deftige dansvorm bij de kinderen, zodat er een beter begrip ontstaat voor klassiek ballet. En daarnaast ook een interesse voor het ambacht dat klassiek ballet is, want het is niet alleen de dans, maar het hele hebben en houwen eromheen!

Het samenkomen van de balletdanser, het kostuum, de muziek, het verhaal en het theater… De ervaring waarin dat alles samensmelt, dat is naar mijn idee de kracht van Het Nationale Ballet. Dat deftige zal er altijd blijven, maar dat hoeft niet iets negatiefs te zijn. Ze buigen het om naar iets positiefs door het grote publiek tegemoet te komen. En dat vanuit, volgens Lin, de kracht van educatie: het zichtbaar maken van al die lagen die de dans heeft door een verbinding te leggen tussen de oude verhalen en sprookjes van toen met de gevoelens en verhalen van nu.

Want “educatie gaat over menswording”, zoals Lin het zegt. Je wil als danseducator bruggen maken, communiceren, het publiek verbinden aan een voorstelling door actuele thema’s aan te snijden. Dat is een nieuwerwetse manier van denken over danseducatie als je het mij vraagt en het doet mij goed om te zien hoe Lin dat nieuwerwetse probeert te koppelen aan dat ouderwetse van klassiek ballet. Het is die verbinding die zo van belang is voor het publiek, om ze nieuwsgierig te maken naar dit prachtige ambacht!

 Bij mij is het in elk geval al wel gelukt. Tijd voor een bezoek aan Het Nationale Ballet dus.


Danseducatie in de Maatschappij

Met de podcast ‘Danseducatie in de Maatschappij’ houden wij jullie op de hoogte van trends op het gebied van danseducatie! Lynn Kosakoy, redacteur van Dansdocent.nu, gaat namelijk in gesprek met de leiders van de educatieve afdelingen van dansgezelschappen, inspirerende dansdocenten in het onderwijs, én de maatschappij zelf. Met welke doelgroepen werken zij? Hoe sluiten hun danslessen aan op de kerndoelen in het onderwijs? Of de artistieke visie van het dansgezelschap? Op welke maatschappelijke ontwikkelingen haken ze aan? Wat betekent dans voor hen? Je ontdekt het allemaal in deze podcast!

Lynn Kosakoy

Lynn Kosakoy is redacteur Trends & Curriculum én Werkplezier & Didactiek. In 2017 studeerde Lynn af als dansdocent aan ArtEZ in Arnhem. In 2020 behaalde zij ook haar master Kunsteducatie aan ArtEZ in Zwolle. Haar specialisme is ‘dansant burgerschap’ in het primair onderwijs. Lynn werkt als dansdocent op dans- en basisscholen. Daarnaast is ze verbonden aan Cultuureducatie met Kwaliteit en de opleiding Docent Dans van ArtEZ. Voor Dansdocent.nu gaat Lynn in gesprek met de educatieve afdelingen van Nederlandse en Vlaamse dansgezelschappen. Ze vraagt hen naar hun drijfveren en de aansluiting van hun visie op het (dans)onderwijs en de maatschappij.