De geschiedenis van moderne dans is nog steeds in ontwikkeling, blijkt uit dit nieuwe boek
DANSGESCHIEDENIS | Hoe bepaalt het referentiekader van historici hoe dansgeschiedenis geschreven wordt? Dat wordt duidelijk in het nieuwe boek van Susan Manning: Dancing on the Fault Lines of History. Hierin blikt ze terug op haar lange carrière als dansgeschiedschrijver en vertelt ze hoe haar kijk op de geschiedenis van moderne dans veranderd is. Dit boek is online gratis te lezen!
Dancing on the fault lines of history
Ieder jaar ontvangen de leden (wij zijn lid!) van de Dance Studies Association een veelgeprezen dansboek. Dit jaar is dat Dancing on the Fault Lines of History van de Amerikaanse dansgeschiedschrijver Susan Manning. Zij is een van de pioniers van het vakgebied Dance Studies (een verzamelnaam voor dansgeschiedenis, dansantropologie en andere benaderingen van dans vanuit de geesteswetenschappen). In dit boek blikt ze terug op haar lange carrière als dansgeschiedschrijver en dansprofessor. Aan de hand van een verzameling essays - oud en nieuw - laat ze zien hoe haar kijk op de geschiedenis van moderne dans veranderd is.
Waar Manning eerst naar dans keek puur als kunstvorm, ontwikkelde ze steeds meer oog voor de maatschappelijke context waarin de choreografen waarover ze schreef werkten. Daarbij keek ze steeds meer naar hun werk vanuit andere lenzen, zoals: gender en seksualiteit, huidskleur en racisme, en nationalisme en globalisering. Hiervoor bespreekt Manning een brede waaier aan invloedrijke choreografen, waaronder Isadora Duncan (VS), Vaslav Nijinsky (UA), Ted Shawn (VS), Helen Tamiris (VS), Katherine Dunham (VS), José Limón (MX), Pina Bausch (DE), Reggie Wilson (VS) en Nelisiwe Xaba (ZA).
Je kunt het boek bestellen via Amazon voor € 45,61 en Bol.com voor € 34,99 - of gratis online lezen!
Geschiedenis van moderne dans
In de inleiding van het boek legt Manning uit hoe de geschiedenis van moderne dans constant in verandering is, en hoe het wordt bepaald door wie er over moderne dans schrijft. Zo waren de eerste geschiedschrijvers van moderne dans waren recensenten uit New York City, waar in de eerste helft van de twintigste eeuw veel moderne dans choreografen gevestigd waren. Hun kijk op dans was beperkt tot de stukken die zij daar in de theaters zagen. Daarbij waren zij, als recensenten, met name gefocust op de choreografieën zelf en niet zozeer op de levens van de choreografen. De ontwikkelingen die in de moderne dans plaatsvonden dichten zij daarom toe aan de creatieve genialiteit van de choreografen als autonoom kunstenaars - zoals veel dansgeschiedenis boeken ook nu nog doen.
Door hun boeken over moderne dans keek Manning zelf ook op deze manier naar dans, toen ze in de jaren ‘70 in New York City studeerde en over dans begon te schrijven. Pas in de jaren ‘90 ontwikkelde Manning oog voor de maatschappelijke contexten waarin choreografen leefden en werkten - én hoe (onterecht) wit de canon van de moderne dans was. Ze werd zich bewust hoe racisme en seksisme de canon hadden gevormd en begon deze te bekritiseren. Daarnaast werd ze zich bewust hoe haar eigen witte heteroseksuele Amerikaanse blik haar kijk op (dans)kunst beïnvloedde en leerde ze kritisch op haar eigen perspectief te reflecteren. Kortom, ze ontdekte hoe subjectief geschiedschrijving eigenlijk is!
Daarom werkt Manning nu aan twee nieuwe boeken om de canon te verbreden en overgeslagen/vergeten choreografen alsnog te eren. Zoals het boek Dancing on the Third Coast: Chicago Dance Histories, waarbij er niet alleen naar dans als podiumkunst gekeken wordt maar ook naar dans als sociale activiteit (in clubs). En de Routledge Encyclopedia of Modernist Dance, een herziening van de canon van de moderne dans, met daarin ook meer aandacht voor moderne dans buiten de Verenigde Staten en Europa.
“Als student theaterwetenschap moest ik, zoals vele dansstudenten, ‘Van hofballet tot postmoderne dans’ van Luuk Utrecht lezen. Nu zie ik in hoe kort-door-de-bocht zijn geschiedschrijving is. Het is enkel een inleiding tot dansgeschiedenis, niet meer dan dat. Wie interesse heeft in moderne dans, recenseren, en de kunst van geschiedschrijving moet echt dit boek van Susan Manning lezen. Een totale eye-opener!”
Auteur: Susan Manning
Susan Manning is professor in Engels, Theater en Performance Studies aan de Weinberg College of Arts and Sciences van Northwestern University, en directeur van de PhD in Theatre and Drama. Tijdens haar carrière heeft ze zich gespecialiseerd in dans en movement-based performance. Ze doceert de moderne geschiedenis van het theater en avant-gardistische podiumkunsten, werkt af en toe als curator en dramaturg en schreef zes boeken. Waaronder:
Ecstasy and the Demon (1993; tweede editie 2006) over het werk en leven van Mary Wigman, een van de eerste Europese choreografen in moderne dans, ten tijde van twee wereldoorlogen in het Nationaal-Socialistische Duitsland.
Modern Dance, Negro Dance: Race in Motion (2004) over de veranderende verhoudingen tussen (witte) moderne dansers en Afrikaans-Amerikaanse dansers in New York City tussen 1930 en 1950.
Danses noires/blanche Amérique (2008), een catalogus van een tentoonstelling die ze cureerde voor het Centre national de la danse in Parijs, over de geschiedenis van Afrikaanse-Amerikaanse theaterdans van sinds 1890.
New German Dance Studies (2012), een ovezicht van onderzoek van danswetenschappers in Duitsland sinds de val van de Berlijnse muur in 1987.
Futures of Dance Studies (2020), een boek met onderzoek van jonge en veelbelovende danswetenschappers.
Bronnen
Manning, S. (2025). Dancing on the Fault Lines of History: Selected Essays. Verenigde Staten: University of Michigan Press.
Northwestern. (z.d.). Susan Manning. Geraadpleegd op 8 mei 2025.
University of Michigan Press. (z.d.). Dancing on the Fault Lines of History. Geraadpleegd op 8 mei 2025.