Twee jaar na het rapport ‘Schaduwdansen’: Welke resultaten zijn er behaald?
SOCIALE VEILIGHEID | Het is twee jaar geleden dat het rapport Schaduwdansen verscheen over grensoverschrijdend gedrag in de danssector. Voor veel dansers betekende het rapport erkenning: eindelijk werd uitgesproken wat lang verzwegen bleef. Het bracht ook een breed gedeeld besef teweeg dat het anders moet – én dat het ook anders kán. Wat is er sindsdien gebeurd?
Grensoverschrijdend gedrag in de danssector
Op 22 mei 2023 is het onderzoeksrapport Schaduwdansen gepresenteerd. Hierin staat het onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de Nederlandse danssector beschreven. Dit onderzoek werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Verinorm, nadat latindanseres Kim Koumans naar buiten was getreden met haar verhaal over systematische misstanden binnen het stijldansen. Uit het bevolkingsonderzoek blijkt dat 39% van de mensen die dans beoefenen in Nederland het jaar ervoor te maken had gehad met één of meerdere vormen van grensoverschrijdend gedrag en 11% met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het zijn vooral professionele dansers die te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag en het merendeel van de plegers is trainer/coach/docent.
Alliantie Dans Veilig
Een maand na de publicatie van het onderzoeksrapport besloten twaalf partijen (voornamelijk vakverenigingen/vakbonden) uit de danssector hun krachten te bundelen: ze tekenden een convenant om de Alliantie Dans Veilig op te richten. Hiermee gaven de organisaties aan dat ze zich samen met de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) willen inzetten voor een veilige danscultuur. Zij bieden advies en ondersteuning aan dansscholen, dansers en dansprofessionals om sociale veiligheid te waarborgen. Dit doen ze door:
Het vergroten van bewustwording en het erkennen van grensoverschrijdend gedrag dat binnen de danssector heeft plaatsgevonden.
Het voeren van een open dialoog met partijen binnen de danssector, om verbinding te creëren tussen organisaties en de verschillende delen van de sector.
Het delen van kennis vanuit al deze organisaties en het gezamenlijk werken aan oplossingen die bijdragen aan sociale veiligheid.
Organisaties te ondersteunen bij het aanpassen en integreren van oplossingen, zodat deze aansluiten bij hun specifieke situatie.
Het evalueren van de voortgang op het gebied van sociale veiligheid binnen de danssector, met het besef dat dit een continu proces is dat nooit volledig afgerond zal zijn.
“We staan nu aan de start van de cultuurverandering die de komende jaren plaats zal moeten vinden in de danssector.”
resultaten
Het is dus ook ongeveer twee jaar geleden dat Dans Veilig is opgericht! Welke resultaten hebben zij inmiddels behaald? Met de publicatie van het jaarverslag 2024–2025 blikt de Alliantie Dans Veilig terug op een jaar vol samenwerking, verdieping en verbinding.
Op 2 juli 2024 vond de eerste Dans Veilig Kennisdag plaats – een mijlpaal. Betrokkenen uit alle delen van de sector kwamen samen om ideeën te delen, dilemma’s te bespreken en richting te geven aan een gezamenlijk streven: een sociaal veilige danswereld. De kennisdag markeerde de aftrap van de expertgroepen, die sindsdien werken aan thema’s als machtsverhoudingen, welzijn, meldstructuren en scholing.
Daarnaast werden de Ethische Commissie en Opvolgingscommissie officieel ingesteld. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor onafhankelijk toezicht en blijvende reflectie op het vervolg van Schaduwdansen.
Steeds meer dansers, docenten, organisaties en melders weten de weg naar ondersteuning en informatie te vinden. Op de vernieuwde website van Dans Veilig is duidelijke informatie beschikbaar, waaronder infographics, routes voor hulp en advies, en een overzicht van deskundige vertrouwenspersonen. En een agenda met cursussen, programma’s en workshops over sociale veiligheid en verwante onderwerpen, aangeboden door partners en publieke organisaties.
Voor dansscholen is de handreiking sociale veiligheid gepubliceerd, met praktische tools zoals een stappenplan voor meldingen, omgangsregels en tips voor gesprekken in de lespraktijk. Ook is een gratis e-learning gelanceerd over het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.
Er is nu een online zorgkaart: een overzicht van professionals met ervaring in het begeleiden van dansers. Van fysiotherapeuten en psychologen tot coaches en experts van het eetstoornissennetwerk - deze kaart helpt dansers de juiste ondersteuning te vinden, dichtbij huis.
De Alliantie Dans Veilig was het afgelopen jaar zichtbaar in het veld. Tijdens evenementen, wedstrijden en gesprekken met gezelschappen werd niet alleen informatie gedeeld, maar ook geluisterd. Onder meer op de Nederlandse Dansdagen en de Dance Medicine cursus werd sociale veiligheid besproken als essentieel onderdeel van professioneel werken.
Daarnaast is een verkenning gestart naar de behoefte aan een beroepsvereniging voor dansers, waarvoor de eerste input vanuit de focusgroep inmiddels is opgehaald.
Wil je weten wat precies alle aanbevelingen waren uit het rapport Schaduwdansen? En wat Dans Veilig daar in de afgelopen twee naar aan heeft gedaan? Lees dan dit verslag.
Bronnen
Geelen, I. (2023, 24 mei). Plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn vaak docenten, trainers en coaches. Dansdocent.nu. Geraadpleegd op 27 mei 2025.
Eilander, N. (2025, 22 mei). Twee jaar na ‘Schaduwdansen’: Blijvende inzet noodzakelijk voor een sociaal veilige danssector [persbericht]. Dans Veilig. Geraadpleegd op 27 mei 2025.