Vlaamse kunstdocenten protesteren tegen nieuwe leerdoelen voor muzische vorming

Leerkrachten Anneke Currinckx en Janna Becu van stedelijke basischool Musica kunnen zich geen school zonder muzische vorming voorstellen. “We merken dat kinderen zich daardoor beter kunnen concentreren.” Fotograaf: Tine Schoemaker. Bron: De Morgen.

ONDERWIJS | Per 1 september 2025 gelden nieuwe leerdoelen voor het basisonderwijs in Vlaanderen. Vooral de richtlijnen voor muzische vorming, waar dansles onder valt, roepen protest op. Opleiders en leerkrachten vrezen dat het vak wordt uitgehold en vooral een theoretisch karakter krijgt. Daarom schreven ze een protestbrief aan de minister van onderwijs.

Geen ruimte voor beleving of fantasie

Zullen leerlingen op de basisschool nog tijd krijgen om te tekenen, zingen of dansen? Kunstdocenten en docentenopleidingen in Vlaanderen vrezen van niet. De nieuwe leerdoelen waar het basisonderwijs sinds 1 september minimaal aan moet voldoen, hollen hun vak uit en krijgen vooral een theoretisch karakter, menen ze. Door de focus op het aanleren van termen blijft er weinig ruimte over voor beleving of fantasie. “Het beschouwen van kunst in de kleuterklas – nochtans de start van elk artistiek proces – komt niet meer voor. Ook verbeelding, fantasie, experiment, creëren, ontwerpen, genieten of presenteren, blijven opvallend afwezig. Muzische vorming wordt hiermee herleid tot een uitgeklede versie van zichzelf”, schrijven docenten in een gezamenlijke protestbrief aan Zuhal Demir, de minister van onderwijs, justitie en werk in Vlaanderen.

In de nieuwe leerdoelen is er een sterke focus op terminologie. Maar het aanleren van begrippen als ‘toeter’, ‘penseel’ of ‘verkleedkleren’ doet geen recht aan wat kunstonderwijs moet zijn. Niet zonder aandacht voor betekenis, beleving of creativiteit. “Muzische vorming is veel meer dan een reeks lessen kunstgeschiedenis of een knutseluurtje op vrijdag. Het is een volwaardige pedagogische en artistieke discipline die kinderen leert zich op een diepgaande en verbeeldingsrijke manier tot de wereld te verhouden. Een muzische grondhouding overstijgt vakgrenzen, ondersteunt cognitieve vaardigheden en geeft kinderen de ruimte om te uiten wat niet altijd in woorden te vatten is.”

Europese sleutelcompetenties

Het is opmerkelijk dat de leerdoelen zijn aangepast. Vlaanderen verbond zich sinds 2018 aan het Europese kader van sleutelcompetenties waarop het onderwijs is gebaseerd. Op nummer zestien staat dat cultureel bewustzijn en culturele expressie sleutelcompetenties zijn die leerlingen nodig hebben om als actieve burgers te functioneren in een complexe samenleving. Het verminderde aanbod aan danslessen op de basisschool komt onder andere doordat nu minstens de helft van de onderwijstijd besteed moet worden aan Nederlands en wiskunde. Volgens het Vlaams Parlement is dat nodig om een sterke basisvorming te garanderen in de twee vakdisciplines die het meest bepalend zijn voor leerwinst en onderwijskansen. Met het publieke protest hopen de initiatiefnemers dat de richtlijnen worden herzien.

Bronnen

Internationaal, VlaanderenIris PetersOnderwijs, Dansdocent, Protest