FAIR PAY | Goed voornemen voor 2024: eerlijk betaald krijgen voor je werk! Gelukkig heeft Platform ACCT een nieuw hulpmiddel uitgebracht voor freelancers in de sector cultuureducatie en amateurkunst: de Handreiking Tarieventool. Daarmee kun jij snel zien wat een eerlijk uurtarief is voor jouw verschillende werkzaamheden als dansdocent. Extra leuk: deze tool houdt rekening met voorbereidingstijd!

Rekentool amateurkunst

Platform ACCT heeft een nieuwe rekentool uitgebracht waarmee je kunt berekenen of jouw huidige tarieven wel fair pay zijn. De rekentool is namelijk vooral bedoeld voor zelfstandigen in de sector cultuureducatie en amateurkunst, voor wie vaak geen cao van toepassing is. Verschillende organisaties, waaronder het LKCA en de Kunstenbond, gingen daarom samen om tafel om dit hulpmiddel te ontwerpen.

De bedoeling van de tarieventool is om indicatieve uurtarieven te geven voor verschillende typen, veel voorkomende, werkzaamheden die binnen cultuureducatie en amateurkunst in opdracht worden uitgevoerd. Daartoe behoort een heel scala aan werkzaamheden, variërend van het verzorgen van lessen tot het dirigeren van amateurkoren, en van het samenstellen van arrangementen tot het geven van workshops tijdens zomerkampen of festivals. De tool is dus opgezet voor een brede groep professionals.

Eerlijke tarieven

Het resultaat is een overzicht met voorbeelden van 13 mogelijke werkzaamheden en de bijbehorende eerlijke tarieven (zie afbeelding 1). Dansdocenten die in dansscholen lesgeven (categorie 6) zouden volgens deze rekentool tussen de € 37 en € 52 euro per uur moeten ontvangen. En dansdocenten die in het reguliere onderwijs lesgeven zouden tussen de € 47 en € 79 per uur moeten verdienen.

Dat wil zeggen: mits de voorbereidingstijd ook in rekening gebracht wordt. Wanneer het niet gebruikelijk is om als zzp’er de indirecte uren te factureren - wat meestal zo is - dienen de uurtarieven hoger te zijn (zie afbeelding 2). Dansdocenten zouden voor de lessen die zij in dansscholen geven daarom eigenlijk minimaal € 57 per uur moeten rekenen, en voor hun lessen in het reguliere onderwijs minimaal € 75.

Wil je begrijpen hoe ze tot deze tarieven zijn gekomen? Lees dan de handreiking zelf door. Daarin staat dat zeer uitgebreid uitgelegd.

AFBEELDING 1 | Dansdocenten die in dansscholen lesgeven (categorie 6) zouden volgens deze rekentool tussen de € 37 en € 52 euro per uur moeten ontvangen, wanneer de voorbereidingstijd apart wordt uitbetaald.

welke cao?

Om deze tarieven te bepalen zijn referentiefuncties van verschillende cao’s geraadpleegd. Dat zijn afspraken over arbeidsvoorwaarden die door vakbonden per sector zijn gemaakt. Want als dansdocent val je soms in verschillende cao’s, afhankelijk van je werkzaamheden. De dansschool waar je lesgeeft valt misschien onder Kunsteducatie, maar je lessen in het basisonderwijs of op de kinderopvang onder de cao’s Primair Onderwijs of Kinderopvang. Of misschien heb je projecten die beter passen bij de cao Sociaal Werk. En als je als docent werkt voor de educatieafdeling van een dansgezelschap of productiehuis dan vallen je werkzaamheden onder de cao Toneel en Dans. Platform ACCT legde daarom al deze cao’s naast elkaar en koos per (kunst)educatieve activiteit welke referentiefuncties, en dus welk uurtarief, daar het beste bij past.

indirecte uren

Daarnaast hield Platform ACCT ook rekening met ‘indirecte uren’. Dat doen ze door de voorbereidingstijd voor een les om te rekenen naar een percentage. Bijvoorbeeld: je geeft een uur les, maar hebt daarvoor 34 minuten voorbereidingstijd (een gemiddelde dat uit onderzoek van Platform ACCT is gebleken). Dat staat gelijk aan 0,57 uur (34 : 60 min = 0,57). Dus in de praktijk werk je niet 1 uur, maar 1,57 uur - en moet je dus je uurtarief verhogen met 57%! Dit hoef je gelukkig niet allemaal zelf uit te rekenen, want de rekentool staat vol met voorbeelden van verschillende type activiteiten in het cultuuronderwijs. Zoals voorstellingen voorbereiden, projecten met speciale doelgroepen, lessen verzorgen, lesmateriaal maken, repetities en audities begeleiden, etc… En voor elke activiteit heeft Platform ACCT onderzoek gedaan naar de gemiddelde voorbereidingstijd.

De gebruiker van de tarieventool krijgt daarom twee adviestarieven: één zonder dat de opslag voor bijkomende activiteiten zoals voorbereiding (zie afbeelding 1 hierboven) is meegerekend, en één waarbij die opslag wel is toegepast (zie afbeelding 2 hieronder). In beide gevallen gaat het om bruto uurtarieven exclusief btw. Deze worden als redelijk startpunt beschouwd voor onderhandeling tussen opdrachtnemer en opdrachtgever. De bedragen zijn dus geen wettelijke minimumtarieven, maar geven aan wat op basis van cao-salarissen een redelijk zzp-tarief is.

AFBEELDING 2 | Dansdocenten die in dansscholen lesgeven (categorie 6) zouden volgens deze rekentool tussen de € 57 en € 79 per uur moeten ontvangen, wanneer voorbereidingstijd niet apart wordt uitbetaald.

over Fairpacct

In november 2021 startte Platform ACCT het driejarige programma ‘Verbetering Arbeidsvoorwaarden en Collectieve Afspraken’. Om de totstandkoming van collectieve afspraken over betere arbeidsvoorwaarden binnen verschillende disciplines in de culturele en creatieve sector te bevorderen. Daarbij is het doel om de Fair Practice Code te vertalen naar concrete hulpmiddelen voor toepassing in de praktijk, zoals de Handreiking Tarieventool die hierboven besproken is. De naam van het programma is inmiddels omgedoopt in fairPACCT. Het wordt gefinancierd door het ministerie van OCW.

Fair pay voor dansers

Gelukkig maken verschillende organisaties zich hard voor fair pay in de cultuursector. Ook voor dansers! Zo publiceerde de Kunstenbond in juni 2023 een spiekbriefje voor freelance dansers. Maar, merkte onze hoofdredacteur Jacqueline de Kuijper op, daarin werden lang niet alle niet-declarabele uren (zoals voorbereidingstijd, reistijd, training, etc.) meegerekend. Daarom publiceerde ze in oktober een opinie-artikel op Dansers.nu met daarin aan alternatieve rekensom om tot een fair pay tarief te komen voor freelance dansers, op basis van de cao Toneel en Dans. Check it out!

bronnen

De Kuijper, J. (2023, 5 oktober). Fair pay voor freelance dansers zou moeten beginnen bij 44,28 euro per uur. Dansers.nu. Geraadpleegd op 2 januari 2024.
LKCA. (2023, 13 december). Handreiking uurtarieven voor zelfstandigen in cultuureducatie en amateurkunst. Geraadpleegd op 2 januari 2024.
Platform ACCT. (2023, november). Handreiking Tarieventool. Geraadpleegd op 2 januari 2024.

Volgens deze nieuwe rekentool zouden dansdocenten € 57 per uur moeten verdienen